In het boek Programmatisch creëren beschrijft Jo Bos het begrip 'proces' in drie betekenissen:

Buiten het gebruik van het woord 'proces' als algemeen onderscheid tussen inhoud van een vraagstuk en de manier waarop het wordt aangepakt (het proces), focussen we hier op de volgende betekenissen:

• Bedrijfskundige betekenis: het woord 'proces' wordt vaak gebruikt als aanduiding van een bepaalde workflow in een organisatie: de voorgeschreven werkwijze, procedure of stappen die nodig zijn;hoe grondstoffen worden aangeleverd; en welke stappen nodig zijn om uiteindelijk een kant-en-klaar produkt af te leveren. Of welke stappen logisch zijn bij het starten, uitvoeren en afronden van een project.
• Bestuurskundige betekenis: het woord 'proces' wordt ook gebruikt voor de aanpak van een lastig vraagstuk, waarbij of het probleem wel helder is, maar de uitkomst, het resultaat of de doelstelling niet. Om verwarring met de vorige betekenis te voorkomen, gebruiken wij voor deze (bestuurskundige) betekenis van het woord 'proces' het begrip 'creatief proces'. Met 'creatief proces' bedoelen wij de aanpak van een (nog) vaag probleem of de ontwikkeling van een kansrijk idee dat nog weinig richting heeft. Kernbegrippen bij dit soort creatieve processen zijn 'verkennend' en 'doelzoekend'.
• Psychologische betekenis: in de psychologie wordt het begrip 'proces' gebruikt in relatie tot menselijke interacties (onderhandelingsproces, besluitvormingproces, ontwikkelingsproces, leerproces. veranderingsproces en verbeteringsproces). Deze betekenis van het begrip 'proces' komt in dit boek ook voor. We gebruiken deze betekenis ... steeds in combinatie met waar het om gaat (onderhandelen, leren, et cetera).

Bron: Programmatisch creëren, Jo Bos

Hans van der Loo legt in zijn boek We hebben er zin in! hoe je met behulp van vier 'powerprincipes' zin kunt omzetten in energie:

[In het leven van alledag] zien we dat mensen plotseling worden gegrepen door magische krachten, waardoor zij resultaten behalen die niemand voor mogelijk had gehouden. Maar is het ook echt magie? Welnee! Als je weet hoe het functioneert, kun je zin maken. Je kunt zelfs meer dan dat: je kunt zin omzetten in energie. Het uitgangspunt daarbij is dat het hebben van zin nog niet automatisch betekent dat men over energie beschikt. Zin en energie zijn twee verschillende dingen. Zin is vergelijkbaar met een grondstof als olie: het is een potentiële energiebron. Net zoals olie een raffinageproces behoeft om tot een geschikte brandstof te worden getransformeerd, moet zin worden bewerkt alvorens men er gebruik van kan maken. Maar hoe werkt dat dan, zin omzetten in energie?

In principe is het vrij simpel. Uitgaande van vier dimensies van zin zijn er vier zogeheten 'powerprincipes' te onderscheiden waarmee je zin in energie kunt transformeren. Deze principes kun je zien als knoppen waaraan je kunt draaien. Draai je de knop in positieve richting, dan krijg je energie. Je moet overigens wel steeds aan die knop blijven draaien, anders draait hij automatisch de negatieve richting in en verlies je dus energie.

(1) Principe van aandacht (zien)

Wat we niet zien, kan ook geen energie geven. De sleutel om in actie te komen ligt in het perfectioneren van de kunst van het kijken. de kunst van het bewuste kijken, welteverstaan. Want daar gaat het om. Door ons los te maken van onbewuste aannames en vanzelfsprekendheden en door bewust met een frisse blik te leren kijken, kunnen we nieuwe energiebronnen aanboren. Bewuste aandacht is daarbij het sleutelbegrip. Het betekent dat je je bewust wordt van de beperkingen van je gangbare manier van denken en dat je regelmatig met een frisse blik naar je activiteiten en werkzaamheden kijkt. Het betekent bovendien dat je voor jezelf weet wat echt belangrijk is, dat je e confrontatie met de 'naakte feiten' aan durft te gaan, dat je op zoek gaat naar contrasterende perspectieven, dat je met andersdenkenden in gesprek gaat en dat je de kunst van het 'omdenken' - het onbevooroordeeld kijken naar situaties en daar dan vervolgens het beste van maken - tot in de puntjes beheerst. Bewuste aandacht betekent niet alleen dat je de dingen om je heen eerder, scherper en beter kunt zien, maar ook dat je dingen leert zien die diep onder de oppervlakte liggen verscholen of die in een te verbeelden toekomst liggen. Wat je ook ziet, de wetmatigheid blijft steeds dezelfde: wie goed ziet krijgt energie.

(2) Principe van verbinding (voelen)

We kunnen nog zoveel waarnemen, maar wanneer het ons niet raakten we ons er niet positief mee verbonden voelen, gebeurt er niets. Om de door actieve aandacht opgewekte energie te kanaliseren en versterken is het nodig dat je positief bent ingesteld en vertrouwensvolle relaties met anderen weet aan te knopen. Blijkens onderzoek vormen positieve gevoelens dan ook een probaat middel om productiever te zijn, betere prestaties te leveren en duurzaam succes te behalen. ... Negativiteit leidt tot een vernauwing van je blikveld en het gedragsrepertoire. Positiviteit opent onze horizon, leidt tot samenwerking en maakt energie vrij. Om zinvol en energiek aan de slag te gaan, is het dus noodzakelijk om de knop in de positieve stand te zetten....

(3) Principe van ambitie (willen)

We laten ons vaak leiden door de dagelijkse verplichtingen. Zolang je dingen doet die moeten, bevind je je in de veilige en voorspelbare comfortzone. Je conformeert je aan de omstandigheden. Je doet wat je moet doen en je voldoet aan wat er van je wordt gevraagd. Je stelt je afhankelijk op en laat de dingen over je heen komen. Hoe anders is het om meer te willen dan alleen het realiseren van externe doelen? Om nieuwe mogelijkheden te verkennen? Om eigen dromen na te jagen en eigen doelen te stellen? Om grenzen te doorbreken en eigen ambities te realiseren? Om een toekomst te creëren die jij hebt bedacht en die van jou is? Dát geeft pas echte energie.

(4) Principe van gedrevenheid (doen)

Een zekere luiheid is ieder mens eigen. Niet voor niets wordt deze eigenschap als een van de menselijke hoofdzonden beschouwd. ... Echte gedrevenheid ontstaat pas als je je volledig op je sterkten concentreert. Als je betrokken bent bij je werk en trots bent op de resultaten die je behaalt. Om je sterkten te kunnen gebruiken, moet je ze uiteraard wel kennen. Ook moet je in staat zijn om ze te ontplooien. ...

De vier zojuist genoemde powerprincipes staan niet los van elkaar, maar zijn juist sterk met elkaar vervlochten. De vier principes spelen samen een cruciale rol in het opwekken van menselijke en organisatorische energie. Wie de principes niet kent en wie hun werkingskracht niet erkent of herkent, kan niet begrijpen waarom sommige mensen en sommige teams veel beter presteren dan andere. Wie de principes daarentegen leert doorgronden en in staat is om ze stuk voor stuk, maar ook in onderling verband, te beïnvloeden en te sturen, kan het in de wereld heel ver brengen.

Bron: We hebben er zin in!, Hans van der Loo

[Naast het voluit schrijven van 'minuten' kun je ook een verkorte notatie gebruiken.

We schrijven ' in plaats van minuut.

Dus: 15 minuten = 15'

Het is ook handig om een notatie voor seconden te hebben. Dit schrijven we als ''.

Dus: 1 minuut = 1' = 60''

Het laatste voorbeeld wordt dan:

- 60' rustig met elke 10', 30'' vlot.

Minutenspel

Het minutenspel stelt je in staat in een wat hoger tempo te lopen, zonder dat het te zwaar gaat vallen. Je loopt steeds een klein aantal minuten vlot of hard en gaat dan weer wandelen of - voor de gevorderden - heel rustig hardlopen. Daarna weer een klein aantal minuten vlot of hard lopen. Je kunt dit oneindig variëren.

Een paar voorbeelden:

• 10 keer 1' vlot afgewisseld met 1' wandelen.

In het boek Business Process Management - in beeld als managementgebied beschrijven Piet Koorevaar en Peter Noordam wat zij verstaan onder een bedrijfsproces:

Volgens Peter Fingar is een bedrijfsproces: 'the complete, end to end dynamically coordinated sets of collaborative and transactional activities that deliver values to customers.' Verder uitwerking van deze omschrijving leidt tot vijf aspecten die bepalend zijn voor een bedrijfsproces, te weten:

• De waarde van het proces vanuit de optiek van de klant;
• De inhoud van het proces in termen van input, throughput en output;
• De structuur van het proces in termen van lay-out (het diagram), de functies en de regelgeving ('rules') rond het proces;
• De besturing van het proces in termen van meten, normen, signalen en acties;
• De flow van het proces in termen van volume, snelheid en stagnaties.

Bron: Business Process Management - in beeld als managementgebied, Piet Koorevaar & Peter Noordam

Viognier

In 1968 was er in Frankrijk nog 14 hectare wijngaard te vinden met de moeilijke en ietwat grillige viognierdruif. Het grootste deel daarvan lag in Condrieu in de noordelijke Rhônestreek. Maar in de jaren negentig kwam de wijn plotseling in de mode en werd daardoor ook betrekkelijk duur. Tegenwoordig wordt de viognierdruif in heel Zuid-Frankrijk weer vrij veel verbouwd, vooral in Languedoc-Roussillon. Het enthousiasme voor de Viognier heeft zelfs de VS aangestoken, vooral Californië, maar ook Australië en Argentinië.

(...)

Ogen

Een heldere ietwat diepere gouden kleur

Neus

De verleiderscapaciteiten van de viognier liggen in zijn ondoorgrondelijke, zinnelijke geur. Volrijpe abrikozen en perziken vormen daarbij een soort kern, met daaromheen een wolk van zoete, volle bloesemgeuren: accacia's, jasmijn en meiklokjes. Daarbij komen nog de toetsen van citrus, specerijen, muskus en honing. Die betoverende geurcocktail is uniek, maar daarin liggen ook de sterkten en zwakten van de producent. Hij moet ervoor zorgen dat subtiliteit en finesse ondanks de betoverende molligheid niet verloren gaan. Een ordinaire overdaad kan immers licht afstotend werken.

Gehemelte

Een viognier voelt mollig en romig en toch kruidig aan in de mond. Die indruk wordt ondersteund en versterkt door het altijd hoge alcoholpercentage: meestal 13%, maar 15% is geen uitzonderin. Een meestal terughoudende zuurheid probeert afstand te houden tegen dat gewicht.

Wat erbij past

Roereieren, pompoensoep, visgerechten met kreeftensaus en eendengebraad.

Bron: De complete wijncursus - van wijnleek tot wijnkenner in 13 proefrondes

Ton de Leeuw beschrijft in zijn boek Bedrijfskundige methodologie dat een vakgebied zich onderscheid van ander vakgebieden doordat elk vakgebied een specifiek manier van kijken (kenobject) heeft om verschijnselen in de werkelijkheid (empirische objecten):

Evenals andere wetenschappen kan men bedrijfskunde zien als geheel van kennis en daarmee het vak bedrijfskunde beschrijven door nader op de aard van die kennis in te gaan.

(...)

Algemeen bedrijfskundige kennis kan van andere kennis (economische, psychologische, sociologische, juridische, ...) worden onderscheiden door te kijken naar:

• Het doel van die kennis,
• Naar dat waarop die kennis betrekking heeft (empirisch object en kenobject),
• Naar de manier waarop die kennis wordt verworven oftewel de methodologie, en tenslotte
• Naar de aard van de kennis.

Wat het doel van bedrijfskundige kennis betreft volstaan we hier met te benadrukken dat bedrijfskundige kennis direct of indirect de verbetering van de bedrijfsvoering beoogt. Bedrijfskundige kennis beoogt verklaring en begrip en legt daarmee ook een basis voor effectief ingrijpen in de bedrijfsvoering.

Met de termen kenobject en empirisch object kan worden gepreciseerd waarop bedrijfskundige kennis betrekking heeft.
Het empirisch object is datgene waarnaar de bedrijfskunde kijkt: processen van organisaties en management binnen en tussen organisaties. Men vergelijke bijvoorbeeld een grote stad (empirisch object).

Het kenobject is de wijze waarop naar dat empirisch object wordt gekeken. Het kenobject geeft daarmee als het ware aan welke vragen een vakgebied aan de werkelijkheid stelt. Een stedebouwkundige, een verkeersagent, een vervoersondernemer en een toerist zullen elk op heel eigen wijze naar die stad kijken (kenobject).

Het kenobject van de bedrijfskunde oftewel de bedrijfskundige wijze van zien geeft weer hoe naar die processen van organisatie en management wordt gekeken: resultaatgericht, probleemgericht, denkend in samenhangen, interdisciplinair en besturingsgericht. Het is aardig dat de traditionele wijze van omschrijven van management als: "Getting things done" in feite in dit kenobject terugkomt. Juist in het kenobject zitten onderscheidingen met andere vakken. Centraal in het kenobject van de bedrijfskunde zit besturing: hoe kunnen besturingsprocessen worden ingericht? Voor een econoom ligt dat anders. Daar staat allocatie van schaarse bronnen centraal? Voor de psycholoog staat menselijk gedrag in het centrum van de aandacht.

Bron: Bedrijfskundige methodologie, A.C.J. de Leeuw

In het boek Kwaliteit van dienstverlening gaan S. Boomsma & A. van Borrendam in op verschillende soorten normen voor het meten van kwaliteit:

De kwaliteit van producten wordt gemeten aan de hand van zichtbare kenmerken en eigenschappen van die producten. Zo simpel en logisch is dat. De kenmerken en eigenschappen van diensten zijn veelal niet te meten door met een meetlat te werk te gaan. Bij niet-tastbare eigenschappen moet men eerst uitzoeken welke kenmerken van belang zijn, hoe deze kenmerken kunnen worden geobjectiveerd en hoe deze moeten worden gemeten. Het meten van diensten is dus niet alleen een kwestie van hoe we moeten meten, maar vooral een kwestie van wat we willen meten.

(...)

Hoe te komen tot  concrete normen?

... Voor het opstellen van normen en specificaties dient men eerst zicht te krijgen op de belangrijkste kenmerken van diensten. Voor deze kenmerken kan men dan vervolgens normen ontwikkelen. Als derde stap zal men dan een meetmethode moeten ontwikkelen om de normen te kunnen meten.

(...)

Soorten normen

In plaats van het woord normen worden ook wel de begrippen standaard, target of performance-indicator genoemd. In alle gevallen betreft het de omschrijving van een eigenschap, kenmerk of effect waaraan een dienst moet voldoen. Met andere woorden, er is een taakstellend of normatief karakter aanwezig.

(...)

Normen en voorschriften kunnen op verschillende manieren worden geformuleerd en kunnen ook op heel verschillende manieren worden gebruikt.

(1) Instructies

Instructies geven aan welke voorwaarden men in acht moet nemen. ... Men gaat ervan uit dat een instructie te allen tijde wordt nagekomen.

(2) Doelen

Ook doelen zijn normatief van aard, maar ze geven veeleer een streven weer. Het niveau dat wenselijk wordt geacht. Klanten moeten tevreden zijn en niet te lang moeten wachten.

(3) Minima en maxima

In de meeste gevallen zijn normen te beschouwen als minima. Binnen vijf minuten moet het eerste drankje in het vliegtuig worden uitgeserveerd.

(4) Normen voor ontwerp en uitvoering

Sommige normen gelden in algemene zin, zoals bij de inrichting van gebouwen de loopafstand voor de passagier naar de roltrap. Deze normen zijn bij de oplevering van het gebouw, dus vóór de dienstverlening gaat plaatsvinden. De meeste normen gelden echter voor de uitvoering van de dienstverlening en kunnen dan alleen maar achteraf of tijdens de dienstverlening worden gemeten.

(5) Hoofdnormen en afgeleide normen

Als men normen ontwikkelt op hoofddoelen of voor kritische kwaliteitskenmerken, dan zijn er vaak nevendoelen of afgeleide doelen die als een soort van randvoorwaarde gelden om de hoofdnorm te halen. De hoofdnorm geldt vaak voor een primaire activiteit ten aanzien van de klant en afgeleide normen gelden voor interne activiteiten, als 'toelevering' voor de hoofdactiviteit.

(6) Hoofd- en subnormen

Een hoofdnorm is te beschouwen als een primaire voorwaarde en kan daarna nog verder worden gedetailleerd. Als tachtig procent van alle binnenkomende post binnen drie dagen moet zijn beantwoord, kan er een subnorm worden toegevoegd die aangeeft dat van de overige twintig procent weer negentig procent binnen twee weken moet zijn beantwoord.

(7) Objectieve versus subjectieve normen

Objectieve normen zijn uit te drukken in een getal of een objectief meetbaar activiteit, terwijl subjectieve normen een mening of een oordeel betreffen van een persoon. Als 95 procent van de klanten tevreden moet zijn over de wachttijd, dan is dat een subjectieve norm.

(8) Exact versus relatief meetbare normen

Tijd is een exact gegeven, net als het gewicht van een hamburger. Maar de kleur van een folder kan alleen maar worden bepaald door hem te vergelijken, c.q. aan te geven tussen welke twee kleurwaarden er moet worden gedrukt.

Bron: Kwaliteit van dienstverlening - de integratie van dienstenmarketing, kwaliteit en management, S. Boomsma & A. van Borrendam

Witte wijn: frisheid en fruitigheid

Van witte wijnen verwachten we in de eerste plaats dat ze fris zijn. Ze groeien in eerdere koelere streken, in het noorden van Europa en het zuiden van de VS. Daar kunnen de druiven lang rijpen in de zon zodat hun fruitigheid en aroma beter tot ontwikkeling komen zonder dat de frisse zuurheid verloren gaat. Meestal zijn deze wijnen jong op hun best.

(...)

De vier soorten witte wijn

(1) Lichte witte wijnen: frisheid en fruitigheid

Lichte wijnen stellen meestal niet erg veel eisen, noch aan zichzelf noch aan de wijnproever. Ze zijn eenvoudig, licht en goed verteerbaar. Je moet ze drinken als ze jong, fris en levendig zijn. Deze wijnen passen zich gemakkelijk aan en zijn daarom ook geschikt voor dagelijks gebruik als aperitief of begeleider van een eenvoudige maaltijd. Maar het spectrum is bijzonder breed en reikt van eenvoudige karafwijn tot wijnen met duidelijk meer expressie en karakter. In dat laatste geval neigen ze al eerder naar middelzware witte wijnen.

• Entre-deux-mers (Bordeaux-streek)
• Vernaccia di san gimignano (Toscane)
• Zwitserse chasselas (Meer van Genève)
• Vinho verde (Portugal)

(2) Middelzware witte wijnen: body en persoonlijkheid

Deze wijnen hebben een wat ernstiger karakter. Ook hun handelsmerk is frisheid, maar bij deze wijnen wordt die gedragen door en expressievere fruitigheid en een krachtiger body. Ze zijn complexer van samenstelling dan de lichtere varianten en verdienen daarom ook meer aandacht. In deze wijnen komt de herkomst meestal duidelijk tot uitdrukking. Elke streek heeft zijn eigen iets hoogwaardiger witte wijn. Zo'n wijn drink je bij het eten, maar ook bij speciale gelegenheden.

• Sylvaner (Franken)
• Pinot gris (Pfalz)
• Grepo di tufo (Campanië)
• Soave classico superiore (Veneto)

(3) Volle witte wijnen: structuur en subtiliteit

Deze soort wijn heeft de laatste drie decennia een steile carrière gemaakt. Vanuit Californië heeft hij de wereld veroverd met één grote ster: de chardonay. Deze wijnen zijn warm en zacht en vullen de mond. Ze hebben de volle smaak van rijpe, exotische vruchten, die gepaard gaat met een verfrissende, zachte zuurheid en de warme zoetheid van de alcohol. Enkele wijnboeren realiseren een extra accent door de wijnen op eikenhouten vaten te laten rijpen, met als resultaat uitgesproken smaakvolle witte wijnen.

• Viognier (Zuid-Frankrijk)
• Sémillon (Australië)
• Marsanne rousanne (Midi)
• Rioja blanco (Spanje)

(4) Aromatische en halfzoete witte wijnen

• Sauvignon Blanc (Nieuw-Zeeland)
• Riesling kabinett (Moezel-Saar-Ruwer)
• Rueda (Castilië)
• Muscat sec (Elzas)

Deze wijnen hebben hun fascinerende aroma vooral te danken aan de primaire fruitigheid van de druiven. Afhankelijk van de soort is het aroma zo typisch en onmiskenbaar dat je de wijnen eerder als een groep solisten kunt beschouwen dan als een familie. Los daarvan, of ze nu droog of halfzoet zijn, hebben de wijnen van deze familie zo'n aroma en bouquet dat ze altijd wat zoet aandoen.

Zie ook: Witte wijn voor dummies (1)

Bron: De complete wijncursus - van wijnleek tot wijnkenner in 13 proefrondes

Kolom- en staafdiagrammen

Frequentieverdeling van data grafisch weer te geven. Het is mogelijk om meer dan 1 datasets in het diagram te tonen.

Een kolomdiagram heeft een verticale oriëntatie en een staafdiagram een horizontale oriëntatie.

Een staafdiagram is net als een kolomdiagram vooral bedoeld voor het grafisch weergeven van een frequentieverdeling van data. Een kolom- en staafdiagram verschillen in de oriëntatie. Bij een kolomdiagram heb je staande balken en bij een staafdiagram liggende balken.

Bij een staafdiagram zijn de categoriën geplaatst op de verticale as, zodat de staven op deze as geplaatst worden. Voor elke categorie wordt een staaf geplaatst. De schaalverdeling is op de horizontale as aangebracht.

Bij meerdere gegevensreeksen kun je kolommen en staven naast elkaar zetten, maar ook op elkaar. In het laatste geval ontstaat een gestapeld kolom- of staafdiagram.

Gestapelde diagrammen worden vooral gebruikt wanneer het totaal of de onderlinge verdeling van belang is.

Bron: Grafieken - soorten en toepassigen, Ben Welman

In zijn artikel: Kwelling of kans? - Organisatieverandering als positieve leerervaring beschrijft Eric Mooijman wat er komt kijken bij het leervermogen op individueel en teamniveau

Leervermogen op individueel en teamniveau

Het leervermogen van individuen en teams uit zich in de vaardigheid om werkmethoden en werkprocessen continu te evalueren en te verbeteren en om nieuwe werkprocessen te ontwikkelen en in te voeren. Daarnaast uit leervermogen zich door de kwaliteit van individuen en teams om individuele kennis te laten evolueren tot geïnstitutionaliseerde kennis.

Hierna volgen enkele uitingen die het leervermogen op het individuele en teamniveau representeren:

• Er is sprake van positieve reacties bij veranderingen of men start proactief veranderingen;
• Men toont een flinke mate van probleemoplossend vermogen;
• Het afleren van oude kennis, werkmethoden en houdingsaspecten verloopt vlot;
• Fouten erkennen en leren van fouten zijn een vast onderdeel van het gedragsrepertoire;
• Men toont innovatie en kracht om ideeën om te zetten in nieuwe werkmethoden of producten;
• Men reageert snel en adequaat op wensen van klanten.