In het boek Teamwerk en participatief management beschrijft Wilfried de Moor het begrip 'missie' als volgt:
De formulering van een missie gebeurt vanuit een visie, een mentaal beeld van de voor de toekomst gewenste toestand die beter is dan de nu bestaande. De missie verwoordt de centrale waarden en normen van deze visie.
(...)
In de missie wordt een opdrachtverklaring gegeven. Het antwoord op de vraag 'waarom doen we wat we doen?' wordt erin samengevat. Mensen die zinvolle arbeid willen verrichten stellen die vraag vroeg of laat. Onder 'missie' verstaan we een bondige beschrijving, eventueel uitgedrukt in een slogan, van een samenhangend waardensysteem: van de belangrijkste waarden en normen die de individuele leden aanspreken en de gemeenschappelijk te leveren inspanningen richting geven. De missie is een in de eigen cultuur verankerd managementinstrument voor mentale programmering dat gebruikt wordt om mensen te inspireren. Zij is een onderdeel van de organisatie(team)-ideologie en een leidraad voor denken en handelen.
(...)
De missie van een organisatie wordt gewoonlijk door het topmanagement/de directie geformuleerd. Eventueel geeft een externe instantie advies. Verondersteld wordt namelijk dat de directie de hele organisatie en haar samenhang overziet en daarom het meest geschikt is om - als het goed is in overleg met haar achterban - de gewenste richting aan te geven. De missie van een organisatie moet een overkoepelend gevoel van bedrijfsrichting geven.
(...)
Wat is het belang van een missie?
Identificeren de leden zich met de waarden en normen die vervat liggen in de missie, dan vinden zij hierin de motivatie om zich te gedragen op een wijze die uiting geeft aan deze waarden. Een goed geformuleerde missie draagt ertoe bij mensen p dezelfde golflengte te krijgen en hun te laten weten wat ze moeten doen zonder dat dit hun tot in detail moet worden uitgelegd. Zij geeft gemeenschappelijke gerichtheid en maakt het organisatieproces doorzichtiger. Zij beoogt werknemers te enthousiasmeren in plaats van hen mechanistisch instructies te laten volgen. Zij zet aan tot actie, schept continuïteit en structuur in een complex actiesysteem.
Kenmerken van een missie
Een missie die aan haar doel beantwoordt voldoet aan de volgende kenmerken:
- Zij heeft rechtstreeks te maken met het handelen van de direct belanghebbenden;
- Zij is uniek en heeft een toegevoegde waarde voor het team (bevat dus geen gemeenplaatsen);
- Zij wordt consequent en consistent, maar flexibel uitgevoerd;
- Zij sluit realistisch aan bij de strategie van de gehele organisatie;
- Zij is gericht op de klant (intern of extern) van de producten en/of diensten van het team;
- Zij verwoordt de gewenste toekomstige toestand (in contrast tot de status quo) en is dus pro-actief;
- Zij is duidelijk, bondig en bevattelijk geformuleerd;
- Zij bevat realistische doelstellingen, die niet meteen haalbaar hoeven te zijn.
(...)
Dat en missie consequent en consistent, maar toch flexibel gehanteerd moet worden lijkt op het eerste gezicht misschien tegenstrijdig. Dat is het echter niet. Consequent heeft te maken met het feit dat men de missie moet uitdragen in alles wat men doet. Zij wordt voortdurende benadrukt in de alledaagse communicatie. Hierin speelt de voorbeeldwerking van de leidinggevenden een belangrijke rol. Consistent verwijst naar de noodzaak de missie te handhaven in voor- en tegenspoed en er niet mee te marchanderen wanneer dit de leiding om opportunistische redenen beter uitkomt. Gebrek aan consistentie ondermijnt de geloofwaardigheid. Flexibel impliceert dat een missie niet mag worden ervaren als een keurslijf dat stagnerend werkt. Een team is een dynamisch systeem dat open staat voor veranderingen in de omgeving en dat bereid is een corrigerende koers in te slaan. Een missie wordt verondersteld een intuïtief gevoel voor richting te geven; dit vergt een pro-actieve instelling.
