Volgens Peter Robertson zijn de - uit de systeemtheorie afkomstige - begrippen feedback en feedforward belangrijke begrippen bij het doorgronden van de manier waarop mensen omgaan met verandering en angst voor het onbekende.
Bij feedbacksystemen gaat het in essentie omdat de acties gericht zijn op het (opnieuw) bereiken van een toestand uit het verleden of een in het verleden gestelde norm. "Het gaat bij feedback-sturing dus om sturing op grond van informatie uit het verleden - het is letterlijk 'terugkoppeling'. We kennen twee vormen van feedback: 'reinforcing feedback' en 'balancing feedback'. Reinforcing feedback is feedback die zichzelf versterkt. Een product blijkt aan te slaan, mensen gaan er met elkaar over praten, meer mensen gaan het kopen, enzovoort ... Balancing feedback is feedback die zorgt voor stabiliteit: de temperatuur in een ruimte die constant gehouden wordt, ervoor zorgen dat een auto binnen de strepen van het wegdek blijft, managen dat een project binnen een vastgesteld budget blijft."
"Feedforward is een andere vorm van sturing die voortkomt uit ons vermogen om te anticiperen op de toekomst. De toekomst wordt als het ware 'teruggehaald' om het heden mee te sturen. Gaat het bij feedback-sturing om sturing op grond van informatie uit het verleden, bij feedforward-sturing gaat het om sturing op grond van verwachtingen, hoop, dromen en wensen die men wil realiseren in de toekomst. (...) Bij feedforward wordt de sturing bepaald door een in de toekomst gelegen doel. Waar de acties in een feedback-systeem zijn gericht op het herstellen van een toestand uit het verleden, zijn de acties in een feedforward-systeem gericht op het bereiken van een doel dat nog niet bestaat, een visie van de toekomst. Echter: niet elk in de toekomst gelegen doel is feedforward-'gedreven'."
Robertson stelt dat wanneer managers een budget controleren, ze slechts een norm controleren. Bij feedback controleer je alleen maar een norm. Het wezenlijke verschil met feedforward-sturing is dat feedback zich alleen richt op een signaal (afwijking van een norm), maar dat feedforward-georiënteerd sturen ook gericht is op de inhoud op het waarom, en op de bredere context waarin dat budget een rol speelt. Feedforward is gebaseerd op ons vermogen ons de toekomst voor te stellen en hierop te anticiperen: een droom of een idee over de toekomst kan ons vooruit sturen, op een weg om deze droom te verwezenlijken.
Feedforward-sturing | Feedback-sturing |
Sturing op basis van de toekomst op iets dat er nog niet is | Sturing van het verleden, via terugkoppeling op iets dat al geweest is |
Kent geen tot nauwelijks vertraging in tijd en ruimte | Werkt vertragend doordat terugkoppeling altijd tijd kost |
Gaat over iets dat nog komen moet maar niet bestaat | Gaat over controle en tastbare zaken |
Het begint en eindigt | Kan eindeloos doorgaan |
Er verandert een toestand | Handhaaft een bestaande toestand |
Het is afhankelijk van informatie die 'richting' of 'doel' aangeeft; zonder specifiek inhoudelijke informatie over de richting is er geen feedforward meer | Is afhankelijk van een signaal dat een 'verschil' of 'afwijking' aangeeft, en zolang dat maar gebeurt is het verdere type of aard van de informatie niet essentieel |
Bron: Ontsnappen uit S-catraz - Always Change A Winning Team, Peter Robertson
Reacties