Dan en Chip Heath onderzoeken in het boek De plakfactor (Made to Stick) wat maakt dat sommige boodschappen blijven 'plakken' en andere niet. Een belangrijke manier om een boodschap te laten beklijven is door het hogere doel voorp te stellen en deze concreet te maken met een zgn. Commander's Intent. Hét voorbeeld hiervan is John F. Kennedy die op 25 mei 1961, zei: "I believe that this nation should commit itself to achieving the goal, before this decade is out, of landing a man on the moon and returning him safely to the earth.”

The Commander's Intent, de bedoeling van de aanvoerder, wordt gebruikt om het hogere doel achter een plan weer te geven. Het idee is om als je opdrachten geeft, volstrekt helder te zijn over de intentie van de opdracht en terughoudend te zijn ten aanzien van het 'hoe' van de uitvoering. Het gaat dus om 'opdrachtgerichte commandovoering' met de gedachte om ook in complexe omgevingen het doel voor ogen te houden en dan niet te verzanden in mechanistische gedragingen.

De term Commander's Intent is afkomstig uit leger, waar men vertrouwd is met het feit dat geen enkel krijgsplan het contact met de vijand overleeft ("No plan of battle ever survives contact with the enemy", Helmuth von Moltke). Te specifieke plannen boeten al snel aan relevantie in. Je kunt slechts beperkt vooruit kijken en de omstandigheden veranderen. Je kunt een operatie wel mooi plannen, maar goede kans dat een aanval bij de eerste heuvel of bomenrij anders verloopt dan in de plannen staat. Op dat moment zijn de plannen waardeloos geworden. De militairen in het veld zijn vanaf dat moment op zichzelf aangewezen. In het Amerikaanse leger werkt men daarom sinds de jaren '80 met het zgn. 'Commander's Intent': bovenaan elk stuk schrijft de bevelhebber heel concreet wat hij nu eigenlijk wil bereiken. Hét voordeel hiervan is dat bij wijzigende omstandigheden, je toch altijd weet wat je moet doen om de intentie na te jagen.

Het concept van het Commander's Intent is generiek toepasbaar: een glasheldere statement over de gewenste uitkomst van een operatie helpt om - in de chaos en complexiteit van de operatie - het doel voor ogen te blijven houden. In de woorden van Kolditz: "You can lose the ability to execute the original plan, but you never lose the responsibility of executing the intent". De Commander’s Intent geeft aan wat het belangrijkste doel is van een operatie; het geeft de ultieme richtlijn die aangeeft hoe je moet handelen. Het werken met een Commander's Intent voorkomt dat het plan, dat vaak in de bureaucratie tot stand is gekomen, uit het zicht verdwijnt of waardeloos blijkt. De bedoeling van de opdracht is altijd bekend en wijzigt niet, zodat iedereen iedereen hiervoor verantwoordelijk kan blijven. Bedenk dan ook bij elk volgend plan goed na over je Commander's intent. Schrap overbodige zaken. Schrap vervolgens alles wat wel belangrijk is, maar niet het allerbelangrijkste. Dat doet zeer. Maar je vergroot je kans om dat allerbelangrijkste voor elkaar te krijgen.

Dan en Chip Heath noemen verder ook Southwest Airlines als voorbeeld van de kracht van het Commander's Intent, met name bij het nemen van beslissingen. Binnen Southwest Airlines formuleerde de toenmalige CEO Herb Kelleher het Commander's Intent als 'We are THE low-fare airline'. "(D)e belangrijkste factor in het succes van Southwest Airlines is waarschijnlijk de hardnekkige focus op kostenverlaging. Elke luchtvaartmaatschappij wil graag zijn kosten terugdringen, maar Southwest doet het al tientallen jaren. Wil het bedrijf hierin slagen, dan moet het duizenden medewerkers coördineren, van marketeers tot bagagepersoneel. Southwest heeft een Commander's Intent, een kern die als leidraad dient bij die coördinatie. Volgens James Carville en Paul Begala heeft Herb Kelleher, de CEO met de langste staat van dienst bij Southwest, ooit gezegd: 'Ik kan je in dertig seconden leren hoe je deze maatschappij moet leiden. Hier komt het: We zijn dé goedkope maatschappij. Als je dat eenmaal begrijpt, kun je elke beslissing over de toekomst net zo goed nemen als ik.'"

Zie ook:

• Agile plannen volgens Robert Ogilvie
• Mission command-doctrine
• Commander's intent (Auftragstaktik) volgens Mastenbroek
• 'Laat je plannen niet sneuvelen'

Bron: De plakfactor (2010), Dan Heath & Chip Heath