Success is the sum of small efforts, repeated day-in and day-out.

Robert Collier

Ben Tiggelaar gaat in zijn Intermediair-column van 23/9  "Proberen is niet voor watjes" in op het verschil tussen de leerdoeloriëntatie en de prestatiedoeloriëntatie. Omdat de column naadloos aansluit op het artikel Een leergerichte persoonlijkheid volgens Arjan van Dam hierbij de integrale tekst:

‘Try not. Do, or do not. There is no try.'

Een beetje nerd weet meteen waarover het gaat. Leermeester Yoda veegt leerling Luke Skywalker de mantel uit, wanneer deze in The Empire Strikes Back (Star Wars Episode V) tegen hem zegt: ‘All right, I'll give it a try.'

Laatst hoorde ik een trainer dit citaat gebruiken. Hij beweerde dat wanneer je zegt dat je iets gaat ‘proberen', je eigenlijk al rekent op een mislukking. ‘Proberen is voor watjes', vond hij. Klinkt stoer, maar Yoda's collega heeft ongelijk.

Want? Onderzoeker Don VandeWalle en collega's hebben vastgesteld dat je ‘doeloriëntatie' een belangrijke invloed heeft op je uiteindelijke prestaties. Wie een ‘prestatiedoeloriëntatie' heeft, wil vooral graag laten zien wat hij kan. Bij elke fout die wordt gemaakt, gaat zo iemand slechter presteren.

Wie echter een ‘leerdoeloriëntatie' heeft, is er vooral op uit zich te ontwikkelen. Elke fout die wordt gemaakt, wordt ervaren als een leermoment en leidt tot verbetering. Bij een prestatiedoeloriëntatie horen ‘stoere' praatjes als: ‘Proberen is voor watjes'. Bij een leerdoeloriëntatie horen ‘slappe' uitspraken als: ‘Al doende leer je'. Maar het grappige is dat de leerdoeloriëntatie uiteindelijk tot de hoogste prestaties leidt.

Een paar weken geleden sprak ik psycholoog en schrijver Arjan van Dam over dit onderwerp. We constateerden dat veel managers moeite hebben met de leerdoelaanpak. Ook wel logisch. Zij hopen dat de snelste weg naar prestatie en succes een rechte lijn is. Maar in dit geval is de snelste weg een omweg. Dat gaat lijnrecht tegen je gevoel in. Daar hoort een ander Yoda-citaat bij: ‘You must unlearn what you have learned'.

We doen er goed aan projecten, veranderingen en andere uitdagingen voortaan te benaderen als ‘experiment', als ‘leren' en ‘proberen'. Dat is voor sommige mensen echt terug naar af. Yoda zou zeggen: ‘May the force be with you'.

Bron: Intermediair, Proberen is niet voor watjes, column Ben Tiggelaar

Volgens Tom Wujec bestaat het maken van een systeemmodel vooral uit het helder maken en krijgen van de nodes en relaties tussen nodes.
Hij illustreert dit aan de hand van het maken van het roosteren van brood.

I find that the harder I work, the more luck I seem to have.

Thomas Jefferson

Arjan van Dam gaat in De kunst van het falen in op het behaviorisme als leertheorie. Het behaviorisme gaat op zoek naar een voorspelling en beheersing van gedrag, waarbij er geen onderscheid wordt gemaakt tussen mens en dier. Mensen én dieren reageren op prikkels (stimuli) uit de omgeving. Hoe men zich gedraagt is een reactie (respons) op deze prikkels. Behavioristen zijn alleen geïnteresseerd in het gedrag en willen niet weten welke interne processen zich afspelen, wat er zich hier afspeelt is onbekend en hierover worden ook geen aannamen gedaan (black box): "Volgens de behavioristen kun je al het gedrag van mensen verklaren als je weet hoe de associaties tussen stimuli en de reacties (respons) daarop ontstaan."

"Ivan Pavlov (1849-1936) ... was een fysioloog die het spijsverteringsproces bij honden onderzocht. Hij ontdekte dat de honden niet alleen speeksel aanmaakten als ze eten kregen, maar ook bijvoorbeeld als ze een bewaker zagen of een bepaald geluid hoorden. Hij is dit verder gaan onderzoeken en noemde dit geconditioneerde reflexen. De hond had bepaalde prikkels in verband gebracht met het krijgen van eten."

"In de reclame-industrie wordt dankbaar gebruikgemaakt van het principe van conditioneren. Een pakje boter zal normaal gesproken weinig reacties bij ons oproepen, maar in een reclame lachen alle kinderen als de boter op tafel staat, en zien de vader en moeder er gelukkiger uit dan ooit. Het is de bedoeling dat de stimulus van lachende gezichten bij ons een positieve respons oplevert. Deze positieve respons wordt door de reclame aan het pakje boter verbonden. Als we in de supermarkt het pakje boter zien, krijgen we zomaar weer een positief gevoel. Op zo'n moment zijn we geconditioneerd."

B.F. Skinner werkte de theorie over conditioneren verder uit met operante conditionering. "Volgens Skinner heeft de mens, net als een dier, een diepe drang om zoveel mogelijk plezier te hebben en pijn te vermijden. Volgens Skinner wordt een handeling (operant) beïnvloed door de consequenties. Wordt het gedrag beloond of gestraft? (...) Als de consequentie negatief is, neemt de kans af dat we het gedrag herhalen. Dit is het principe van straffen. Als het gedrag iets positiefs oplevert, neemt de kans juist toe dat we het gedrag herhalen. Dit is het principe van belonen, en dat kent bij de operante conditionering twee vormen: negatieve en positieve bekrachtiging. Zowel positieve als negatieve bekrachtiging versterkt ons gedrag. Bij een positieve bekrachtiging doen we iets omdat het iets positiefs oplevert. (...) Negatieve bekrachtiging ontstaat wanneer we iets doen om een negatieve prikkel te verminderen of uit te schakelen.

Behavioristen leggen - aldus van Dam - een duidelijke basis van leren bloot: het leggen van verbanden. Leren is dus vooral associëren; conditionering zorgt ervoor dat mensen snel verbanden leggen tussen een stimulus en een bepaald gevolg. "Zo leren we al vroeg dat je moet stoppen met spelen als de schoolbel gaat (klassieke conditionering). Als je dat niet doet wordt de leerkracht kwaad en als je snel naar binnen gaat heb je sowieso geen problemen (operante conditionering). Bij operante conditionering leg je verbanden tussen gedrag en gevolgen die dat heeft - met het als principe van beloning als motor achter ons gedrag, en de straf als rem."

"De juistheid van de theorieën van klassieke en operante conditionering wordt door niemand ontkend, maar wel als te eenzijdig gezien om al het gedrag te verklaren. In het model van de operante conditionering staat de mens, met al zijn gedachten en gevoelens, min of meer buitenspel. We zijn passieve ontvangers van prikkels van buitenaf en afhankelijk van de consequenties herhalen we ons gedrag of niet."

Bron: De kunst van het falen, Arjan van Dam

Your problem isn’t the problem. Your reaction is the problem.

Anonymous

Op 123management gaat Marcel Nieuwenhuis in op een aantal belangrijke begrippen binnen de systeemleer:

1. Systeem en omgeving: in de systeemleer wordt onderscheid gemaakt tussen het systeem en omgeving van het systeem. Beide aspecten zijn even belangrijk. De omgeving is immers weer een hoger liggend systeem die het beschouwde systeem omvat.

2. Decompositie en beschouwingsniveaus: decompositie is het onderscheid maken in systemen en subsystemen. Er zijn twee verschillende manieren van decompositie: decompositie naar subsysteem (flow down) en decompositie naar extern systeem (outsour­cing). Merk op dat decompositie en beschouwingsniveau alles met elkaar te maken hebben. Het beschouwingsniveau bepaalt immers wat ‘omgeving’ en wat ‘systeem’ en ‘subsysteem’ is.

3. Functie: een systeem heeft een doel in een omgeving. Een ander woord voor functie is 'toegevoegde waarde': wat voegt het systeem toe aan zijn omgeving? Ook begrippen als effectiviteit, doeltreffendheid, output, outcome, product en resultaat zijn allemaal terug te herleiden op de functie van een systeem in zijn omgeving. Een black-box model of een use-case zijn voorbeelden van functiemodellen.

4. Constructie: hoe werkt het systeem en uit welke componenten bestaat het? Dit wordt het constructie-vraagstuk genoemd. Binnen de systeemleer zijn er twee beschouwingswijzen van de constructie, de dynamische en de statische beschouwing. De dynamische, of gedragsbeschouwing beschrijft de werking (de processen) van een systeem. De statische of componentbeschouwing, beschrijft waarmee een systeem werkt, uit welke componenten het bestaat. De statische constructie beschrijft een systeem in termen van delen en de samenhang der delen. De componenten zijn niets anders dan subsystemen waarvan we alleen de functie –binnen het systeem– in beschouwing nemen. De constructie van de subsystemen (of componenten) zien we als een black–box.

Bron: Basisbegrippen Systeemleer, Marcel Nieuwenhuis

There are two types of people who will tell you that you cannot make a difference in this world: those who are afraid to try and those who are afraid you will succeed.

Ray Goforth

Om daadwerkelijk te komen tot nieuw gedrag, zijn drie vormen van leren nodig:

1. Continu verbeteren: door feedback op het gedrag, wordt dit gedrag beïnvloed. Dit wordt ook wel single loop-leren genoemd.

2. Herkaderen of double loop-leren: bij herhalend gedrag dat door feedback niet verandert, is herkaderen op zijn plaats. Herkaderen richt zich op het onderliggende niveau van het denken, op het bewust worden van geliefde opvattingen en theorietjes. Er wordt een groter beroep gedaan op reflectie.

3. Transformeren of triple-loop-leren: het meest bepalende niveau van het willen en daaronder het durven en mogen. Het gaat hier om commitment, eigen keuze en drijfveren. Deze vorm van leren vraagt tijd en ruimte. Hier wordt het reflectievermogen het meest aangesproken.

Bron: Werken aan leiderschap, Anita Burlet

Nothing in the world is more common than unsuccessful people with talent.

Anonymous