It´s not hard to make decisions when you know what your values are.

Roy E. Disney

Stubborn on the vision, flexible on the details.

Jeff Bezos

Rob Florijn, Manfred van Gurchom & Mike van der Meulen stellen in hun boek Kennis leren managen dat kennisverspreiding bestaat uit vijf deelprocessen:

Verspreiden van kennis

Door kennis te verspreiden wordt kennis in een organisatie tussen mensen gedeeld en wordt kennis op het juiste moment op de juiste plaats toegankelijk.

(...)

Het verspreiden van kennis omvat de volgende deelprocessen

(1) Expliciteren

(1.1) Expliciteren

(1.2) Consolideren

(1.3) Vertalen

(2) Vastleggen

(2.1) Formatteren

(2.2) Opslaan

(3) Distribueren

(3.1) Fysiek distribueren

(3.2) Kopiëren

(3.3) Communiceren

(4) Overdragen

(4.1) Communiceren en presenteren

(4.2) Trainen en opleiden

(4.3) Delen

(5) Toegankelijk maken

(5.1) Indexeren

(5.2) Communiceren inhoud/index

(5.3) Creëren toegang

(5.4) Beveiligen

Ad (1) Expliciteren van kennis

Kennis is niet altijd in een vorm voorhanden waarin het kan worden opgeslagen of aan anderen kan worden overgedragen en worden hergebruikt.

Sommige kennis is enkel 'in de hoofden' van enkele experts beschikbaar. Vraag is dan: 'Hoe krijg je deze kennis ook toegankelijk voor anderen?' De volgende activiteiten kunnen daarvoor worden uitgevoerd:

• men maakt de kennis expliciet door de experts deze te laten weergeven, vastleggen en opschrijven, etc;
• het consolideren van de kennis: een activiteit waarbij andere experts de expliciet gemaakte kennis analyseren en beoordelen. Zo ontstaat een weergave waar meerdere experts achter staan;
• het vertalen van kennis: de vertaalslag die nodig is om de kennis in een vorm te brengen die ook voor niet experts te begrijpen is.

Eelco Kruizinga beschrijft in het artikel Kennislogistiek en kennismarkt - Domeinen voor de informatie professional de verschillen tussen de stock- en de flow-benadering van kennis:

Stock en flow

Momenteel tekenen zich twee belangrijke stromingen af die elk hun eigen visie hebben op het inrichten van de kennisinfrastructuur van een organisatie.

De stock-benadering gaat ervan uit dat men kennis kan onttrekken aan de menselijke drager, ‘aftappen’ als het ware, om deze vervolgens in een andere vorm, met name computerprogramma’s, op te slaan. Dezelfde kennis kan daardoor onafhankelijk van tijd en plaats benut worden. In deze benadering is kennis een product met unieke eigenschappen dat beschouwd kan worden als een tastbaar object. Binnen de stock-benadering schenkt men veel aandacht aan het modelleren van kennis.

Verschillende beschrijvingsformalismen worden gebruikt om kennis te vatten in een formaat dat men met intelligente zoekalgoritmen kan benaderen. De bekendste beschrijvingsvorm is het regelformaat. Kennisbanken worden gevuld met regels die een zoekalgoritme vervolgens benut om daaruit nieuwe gegevens af te leiden, op basis van wat reeds bekend is. Ook het

classificeren van documenten met behulp van metainformatie over de documenten kan gezien worden als kennismodellering, evenals het opstellen van een thesaurus voor het ontsluiten van de inhoud van documenten. Zou men de stock-benadering willen typeren aan de hand van een situatie uit de dagelijkse werkelijkheid, dan kan men zeggen dat kennis gezien wordt als een pakje dat op de juiste plaats, op het juiste moment en natuurlijk tegen minimale kosten afgeleverd moet worden; daarmee komt het dicht in de buurt van ‘kennislogistiek’.

Voor het oplossen van vraagstukken op het gebied van kennismanagement richten aanhangers van de stockbenadering zich op kennissystemen, kennisbanken, lessons learned databases, best practices systemen en document retrieval systemen, kortom: op verschillende verschijningsvormen van gemodelleerde kennis.

In de flow-benadering wordt kennis veeleer gebonden gezien aan individuele kenniswerkers: kennis en vooral ervaring zijn niet los te zien van de drager, te weten het individu. Binnen de flow-benadering staat centraal het bevorderen en ondersteunen van communicatie tussen kenniswerkers en het creëren van allerhande ontmoetingsen leermomenten voor individuen en groepen. Om deze stroming te verduidelijken gebruikt men nogal eens de metafoor van de ‘kennismarkt’. De kenniswerkers binnen een organisatie (of een netwerk van organisaties) worden dan beschouwd als consumenten
en aanbieders van kennis, op zoek naar nutsmaximalisatie.

Dat betekent in deze situatie het streven naar een zo goed mogelijke invulling van de persoonlijke behoefte aan kennis. Kennismanagement volgens de flow-benadering is dus primair gericht op het zo soepel mogelijk afstemmen van vraag en aanbod van kennis. Dit resulteert in de instelling van special interest groups, communities of practice en andere communicatie-infrastructuren die bevorderlijk zijn voor het vrijelijk uitwisselen van
ideeën en ervaringen. Aanstelling van speciale functionarissen die tot taak hebben leerervaringen in de organisatie op het spoor te komen en te verspreiden en die mensen daartoe op allerlei manieren met elkaar in contact brengen, is een ander voorbeeld uit de flowbenadering.

Beide benaderingen sluiten elkaar niet uit. Het toerusten van kenniswerkers in organisaties kan prima geschieden door te voorzien in zowel goed benaderbare collecties documenten als in goed gefaciliteerde communicatie tussen kenniswerkers, binnen de organisatie en met collega’s daarbuiten - communicatie die men nog eens kan ondersteunen door inzet van informatietechnologie.

Zoekrobots of intelligent agents kunnen contact leggen tussen mensen met eenzelfde kennisprofiel. Het firefly network (www.firefly.com) is daarvan een aardig voorbeeld. Het laat zien hoe intelligent agents gebruikt kunnen worden bij het bouwen van ‘communities’ die belang stellen in dezelfde kennis.

Kennislogistiek en kennismarkt - Domeinen voor de informatie professional, Eelco Kruizinga (pdf)

To do two things at once is to do neither.

Publius Syrius

Fons Vernooij beschrijft op zijn site vakdidactiek-bedrijfseconomie wat hij verstaat onder het begrip 'begrip':

Begrippen en grootheden

Begrippen zijn de bouwstenen van bedrijfseconomische theorieën. Als daar onvoldoende aandacht aan wordt geschonken, gaat het mis in de beeldvorming. Er zijn talloze indelingen in begrippen mogelijk, maar een bruikbare indeling is die in empirische begrippen, formele begrippen en grootheden.

(1) Empirische begrippen

Om vast te stellen welke woorden belangrijk zijn voor de bedrijfseconomie is het classificeren van die woorden van belang. Voor het classificeren zijn kenmerken nodig. Kenmerken die het mogelijk maken om categorieën te formuleren. Zo zijn termen als grondstoffen, halffabricaat, eindproduct, duurzame activa, vlottende activa en debiteuren te omschrijven op basis van kenmerken.

Met behulp van voorbeelden is te toetsen of leerlingen/studenten in staat zijn om op correcte wijze tot een classificatie te komen. Een gebouw behoort tot de duurzame activa indien het eigendom is van de ondernemer en het gebouw in gebruik is om goederen of diensten te produceren.

Een goede classificatie is echter alleen mogelijk bij natuurlijke, c.q. empirische begrippen. Dit zijn begrippen die verwijzen naar direct waarneembare verschijnselen, zoals ijzererts, plaatstaal, lantaarnpaal, gebouwen, etc.

(2) Formele begrippen

Formele begrippen zijn abstracte, c.q. theoretische begrippen, die niet verwijzen naar direct waarneembare verschijnselen maar berusten op afspraken tussen mensen. Deze afspraken zijn vastgelegd in definities en helaas maken mensen soms afspraken met zichzelf, waardoor de definities niet altijd op elkaar aansluiten.

[Zo kan het zijn dat een] leerling niet in staat is om het concept resultatenoverzicht helder voor de geest te halen. Hij onderkent de economische notie van het begrip niet.

Termen als uitgaven en kosten lopen bij deze leerling dooreen, koppeling van uitgaven aan ontvangsten en van kosten aan opbrengsten zijn nog niet doorgedrongen en het verschil tussen opbrengst en verkoopresultaat is evenmin helder. De kunst van het onderwijs is om leerlingen te helpen hun eigen mentale voorstelling van een begrip om te vormen tot een juiste conceptuele voorstelling. Dus een voorstelling die overeenkomt met de gemaakte afspraken, c.a. de geldende definities.

Het is dan wel van belang dat die definities helder en eensluidend zijn en dat deskundigen deze niet slordig gebruiken.

(3) Grootheden

De derde categorie betreft de grootheden. Dit zijn begrippen die niet alleen een naam hebben, maar ook een waarde en een eenheid. Bovendien ligt er een economische notie aan ten grondslag die de juiste betekenis behelst.

De essentie van een grootheid is dat er een getal aan te koppelen is, dus een waarde. Voor de berekening is een operationele definitie nodig, dus een handelingsvoorschrift om aan te geven hoe die waarde toegekend of berekend moet worden. Om dat getal betekenis te geven, is het doorgaans mogelijk er een woord (de naam) aan te koppelen dat op formele wijze is te definiëren. Doorgaans. Soms getroost men zich niet de moeite om alle tussenresultaten een eigen naam te geven. Er is dan wel een economische notie die de betekenis omhelst, maar geen naam.

Grootheden hebben ook een eenheid ofwel een dimensie. Deze geeft aan hoe een grootheid is opgebouwd en geeft, net als bij de natuurkunde, een toelichting op de aard van het begrip. Zo is de prijs van een goed uitgedrukt in euro per stuk , euro per liter of euro per kg. Voor het gemak zeggen economen dan dat de prijs is uitgedrukt in euro, maar een technicus weet wel beter.

Bron: Begrippen en grootheden, Fons Vernooij

The only skill that will be important in the 21st century is the skill of learning new skills. Everything else will become obsolete over time.

Peter F. Drucker

Lieke Thijssen deelt in haar publicatie Werken aan de lerende organisatie een aantal interessante inzichten in lerende organisaties:

Wat is een lerende organisatie?

Een lerende organisatie is een organisatie die het leren van haar leden faciliteert en zichzelf continu transformeert (Pedler, 1991)

Een lerende organisatie heeft het vermogen ontwikkeld om zich steeds aan te passen aan de omgeving, is flexibel en dynamischEen lerende organisatie streeft naar constante vernieuwing en verbetering

Een lerende organisatie beschikt en ontwikkelt competenties om steeds goed te blijven functioneren

Een lerende organisatie beschikt over de bekwaamheid om te leren

Wat zijn kenmerken van een lerende organisatie?

Centraal in de lerende organisatie staat:

- Het vergaren van kennis
- Het delen van kennis
- Het gebruiken van kennis met behulp van beschikbare of nog te ontwikkelen hulpmiddelen en systemen zodat competenties ontstaan

Wat is nodig om een competentie te ontwikkelen?

(1) Vier soorten kennis

• Subjectkennis (inhoud)
• Methode kennis (proces)
• Sociale kennis (behaviour)
• Handelingskennis (learning)

(2) Ervaring
(3) Motivatie
(4) Hulpmiddelen
(5) Systemen

dus een voorwaarde is dat systemen en hulpmiddelen up-to-date zijn

Een lerende organisatie beschikt over een gemeenschappelijk visie waarin de waarden van de organisatie centraal staan en waarbij het te bereiken doel door een ieder worden (h)erkend

Wat zijn de vaardigheden van een lerende organisatie?

• Dialoog
• Luisteren
• Feedback geven
• Leervermogen

- Absorptie (kennis opnemen)
- Diffusie (kennis verspreiden)
- Generatie (kennis ontwikkelen)
- Exploitatie (kennis toepassen)

Sleutelelementen van een leer-cultuur (Bomers, 1989):

• Bereidheid tot afleren
• Tolerantie voor fouten
• Experimentele houding
• Openheid en dialoog

Bron: Werken aan de lerende organisatie, Lieke Thijssen

Without data, you're just another person with an opinion.

W. Edwards Deming

Once we know something, we find it hard to imagine what it’s like not to know it.  Our knowledge has ‘cursed us’. And it becomes difficult for us to share our knowledge with others, because we can’t readily re-create our listeners’ state of mind.

Dan and Chip Heath (in ‘Made to Stick’)