Ishikawadiagram
Definitie
Het Ishikawadiagram - of de visgraatanalyse - dankt zijn naam aan de Japanse dr. Kaoru Ishikawa. In de literatuur wordt het diagram vaak afgebeeld in de vorm van een vis, waarbij de metafoor is dat de 'vis' (oftewel: het proces) wordt ontleed tot op de graat. Je gebruikt het Ishikawadiagram om tot (een aantal) mogelijke grondoorzaken van een probleem te komen.
Resultaat
Het Ishikawadiagram ondersteunt je bij het identificeren van fouten waardoor er procesvariatie ontstaat. Het brengt orde in potentiële invloedsfactoren. het resultaat is een overzicht met daarin een aantal categorieën die meestal worden getypeerd als de 5M's: mens, machine, middelen, methode, materiaal. Inmiddels zijn er meer M's (zoals: meetprocedure, management en mileu) en worden er op andere (niet op productie gerichte) plekken ook P's (plaats, procedure, personen, policies) en S'en (surrounding, supplier, system, skills) toegepast.
Aanpak
(1) Maak de omschrijving van het probleem zo specifiek mogelijk en schrijf het probleem vervolgens boven het 'skelet' van de vis.
(2) Bepaal wat de belangrijkste onderliggende oorzaakcategorieën van het probleem zijn en zet het diagram op een flip-over.
(3) Laat alle deelnemers individueel brainstormen over de mogelijke grondoorzaken en laat iedereen deze voor zichzelf opschrijven. Vervolgens zijn er een aantal mogelijkheden:
- Laat alle deelnemers de verschillende oorzaken op gele post-its schrijven en laat ze die bij verschillende categorieën plakken
- Maak een ronde langs alle deelnemers en laat elke deelnemer zijn mogelijke oorzaken noemen. Daardoor worden vaak weer nieuwe ideeën gegenereerd. Schrijf ze bij de verschillende categorieën.
- Werk categorie voor categorie af in plaats van per deelnemer en maak op die manier alle potentiële grondoorzaken per categorie compleet.
Zie ook:
- Het visgraatdiagram volgens Erik Demeulemeester
- Het visgraatdiagram volgens Bert Teeuwen
- Het visgraatdiagram volgens Stephan de Laat (1)
- Visgraatdiagram volgens Stephan de Laat (2)
- Het visgraatdiagram volgens Van der Bij, Broekhuis & Gieskes
- Het visgraatmodel van Ishikawa
- Het visgraatdiagram volgens Jeroen Drontmann & Rob Bertels
- Ishiakwa-diagram volgens Leo Kerklaan
- Oorzaak-en-gevolg-diagrammen volgens Schouten & Nelissen
