In zijn boek Technieken voor procesverbetering beschrijft Kees Tillema 5 voorwaarden voor een succesvol verbetertraject:
Elk verbetertraject kent vijf basisvoorwaarden voor succes:
-
De deelnemers moeten naar elkaar kunnen en willen luisteren;
-
De deelnemers moeten respect voor elkaar hebben;
-
Alle deelnemers moeten de verbetermogelijkheden van het proces ervaren;
-
Alle deelnemers moeten de verbetermogelijkheden kunnen beïnvloeden;
-
Er moet een gemeenschappelijk belang bij het resultaat bestaan.
(...)
[H]et verbeterde proces moet verankerd worden in de organisatie. Het gevaar is namelijk aanwezig dat om bepaalde redenen de betrokken medewerkers de verbetering niet in hun dagelijkse werkzaamheden integreren.
(...)
Een adequate borging is het laatste onderdeel van excellente verbeteringen. Het vereist heldere en eenduidige afspraken over de werkzaamheden die worden uitgevoerd door vakbekwame medewerkers.
Samengevat kunnen we excellent visualiseren als weergegeven in bovenstaande figuur.
Bron: Technieken voor procesverbetering, Kees Tillema
There are four purposes of improvement: easier, better, faster, and cheaper. These four goals appear in the order of priority.
Shigeo Shingo
Kees Tillema beschrijft in zijn boek Technieken voor procesverbetering wat hij verstaat onder een proces, procesmanagement en de proceseigenaar:
Maar wat is nu een proces?
De kern van processen bestaat uit een verzameling van een aantal volgtijdelijke activiteiten die gezamenlijk leiden tot een gewenst doel. Om van processen te kunnen spreken zijn naast deze verzameling van activiteiten nog vier andere bouwstenen nodig, te weten: leveranciers, input, output en klanten. De leveranciers zijn de verstrekkers van de input van processen (bijvoorbeeld grondstoffen). De verzameling van activiteiten verandert de input in plaats, stand, vorm, functie of enig andere eigenschap. Het resultaat na deze verandering wordt gevormd door de output, die ten slotte wordt overgedragen aan de klant. Het zal duidelijk zijn dat processen toegevoegde waarde dienen te creëren voor deze klant. Hierbij willen wij benadrukken dat het ook een interne klant (een collega) kan betreffen.
Procesmanagement heeft dus te maken met het aansturen van processen, inclusief hun raakvlakken met productiemiddelen, organisaties en met mensen.
Procesmanagement is geen stand-alone concept. De belangrijkste consequentie is dat de klant daadwerkelijk centraal komt te staan. Alle activiteiten komen ten dienste te staan van de interne en externe klanten. Voor andere keuzen is geen excuus. Daarnaast moeten de ondersteunende afdelingen defunctionaliseren. Zij zullen het primaire proces ten volle moeten faciliteren. Ook moet het personeelsmanagement inhoudelijk veranderen, omdat medewerkers breder inzetbaar moeten worden. Er zullen andere competenties van medewerkers vereist worden, omdat gestandaardiseerde situaties zich minder zullen voordoen.
(...)
Het aansturen van processen (procesmanagement) kunnen we samenvatten in zeven vragen:
-
Wie zijn mijn klanten?
-
Wat willen deze klanten van mij?
-
Wat is de beste manier om aan hun wensen en eisen te voldoen?
-
Heb ik daar (productie)middelen voor?
- Zo niet, hoe kom ik dan aan deze (productie)middelen?
-
Wie zijn mijn leveranciers?
-
Heb ik goede afspraken met mijn leveranciers gemaakt over wat ze mij leveren?
(...)
Procesmapping
... Procesmapping wordt in de praktijk als een aparte activiteit van een verbetertraject beschouwd en wordt veelal ingevuld met een aantal bijeenkomsten van een selectie van medewerkers en management. In deze bijeenkomsten wordt van gedachten gewisseld over de te benoemen processen van de organisatie. Het verdient aanbeveling om op een hoog aggregatieniveau te beginnen, om vervolgens de benoemde processen uiteen te rafelen in subprocessen. De inhoud van deze bijeenkomsten moet afgeleid zijn van de missie en de visie en heeft betrekking op:
(1) Resultaat: welk product of dienst brengt het proces voort?
(2) Methode: via welke procesactiviteiten komt het product of de dienst tot stand?
(3) Benodigdheden: welke input en welke middelen (mensen, geld, informatie, normen, standaards, enz.) zijn nodig om het product of de dienst tot stand te brengen?
(4) Systeemgrenzen: welke interacties met de omgeving aan de input- en outputzijde behoren tot het proces?
(...)
Om de voortgang van processen te meten zijn zogeheten prestatie-indicatoren nodig. Afhankelijk van de noodzakelijke metingen kunnen dit input-, proces- en outputindicatoren zijn. Het betreffen de maatstaven die een beeld geven van het verloop van het desbetreffende proces. ... De prestatie-indicatoren mogen niet richtinggevend zijn. De indicator ... geeft slechts aan wat er gemeten moet worden. ...
(...)
Wanneer duidelijk is welke processen er in de organisatie te onderkennen zijn, is het van belang voor deze processen een eigenaar te benoemen. Een proceseigenaar is voor drie zaken verantwoordelijk, te weten:
- Voor de inhoud van de vastlegging van het betreffende deel van het bedrijfsproces met behulp van processmapping.
- Voor het verloop van dit omschreven proces;
- Voor de benodigde en gewenste verbeteringen van dit omschreven proces.
Bron: Technieken voor procesverbetering, Kees Tillema
Wilma Baltes interviewt Bob Mosher over wat workflow learning is en hoe je hier het best mee kunt beginnen.
Als iets het aanleren waard is, is het de moeite waard om uit te zoeken of de instructie succesvol was. Was de instructie niet succesvol, dan is het de moeite waard om uit te zoeken hoe je die kunt verbeteren.
Robert F. Mager
Designing Effective Instruction
Gary R. Morrison, Steven M. Ross, Jennifer R. Morrison, Howard K. Kalman
Bij Bol.com | Managementboek
Verbeteren & beheersen
Effectiever besturen en verbeteren van organisaties
Jan Bosman, Remco Griep, Marc Schijff
Bij Bol.com | Managementboek
Any situation that involves uncertainty is where learning your way forward via scientific thinking (instead of trying to decide your way forward) is important.
Mike Rother
Erik Deen en Mariël Rondeel beschrijving in het boek Opleidingskunde vier vormen van vaardigheden:
Leren van verschillende types vaardigheden
Een bekwaamheid is een combinatie van kennis, vaardigheden en houding nodig om effectief te handelen in een kenmerkende praktijksituatie. Het is zinvol de vaardigheden binnen een bekwaamheid te duiden in termen van reproductief of productief zodat de ontwerper daar bij de keuze van leerinterventies rekening mee kan houden. We delen de vaardigheden vervolgens in vier domeinen in: cognitief, psychomotorisch, reactief, interactief.
Het grootste onderscheid is het onderscheid tussen de werkvormen die je kiest voor reproductieve of productieve vaardigheden. Bij reproductieve vaardigheden (vaste procedures en routines) is een werkvorm die voordoet, aanbiedt en voorschrijft het meest effectief. Voor productieve vaardigheden zoekt de ontwerper het liefst werkvormen waarin zelf ontdekken en feedback ontvangen, de ruimte krijgen.
|
Werkvormen bij reproductieve vaardigheden
(Toepassen procedures)
|
Werkvormen bij productieve vaardigheden
(Toepassen principes & strategieë)
|
Cognitieve vaardigheden
Intellectuele vaardigheden zoals analyseren, besluitvorming, logisch denken
|
- Routinewerk geleerd volgens instructie: voordoen, nadoen en feedback krijgen
- Leren via job aids / help-functies
- YouTube-instructievideo bekijken
- Zelfstudie of klassikale instructie
- Verwerkingsopdrachten
- E-learning volgen (met toetsing)
|
- Uitvoeren onderzoeksproject in het werk
- Samenwerken met expert aan lastige klussen
- Werken aan oplossingen voor nieuwe vraagstukken met op achtergrond mentor, coach, ...
- Working out loud (hardop zeggen of delen op sociale medial wat je doet)
- Whatsapp-groep, Yammer, ...
- Casuïstiek, simulaties, game
- Blog, artikel, paper schrijven
- Presentatie geven
- Workshop verzorgen
|
Psychomotorische vaardigheden
Lichamelijke vaardigheden zoals timmeren, opereren, besturen van bus, boetseren
|
- Routinewerk geleerd volgens instructie: voordoen, nadoen en feedback krijgen
- Leren via job aids / help-functies
- YouTube-instructievideo bekijken
- Training / skills lab voor het inslijpen van de vaardigheid
|
- Video-opnames van eigen werk bekijken (eventueel met expert)
- Meester-gezel-koppels vormen
- Steeds lastiger klussen doen
- Training / skills lab voor het ontdekken van eigen aanpak
- Virtual reality / simulaties
|
Reactieve vaardigheden
Reageren op mensen, gebeurtenissen, gevoelens, houding, mening, zelfbeheersing
|
- Zelfbeoordeling aan de hand van checklists over bijvoorbeeld vereiste beroepshouding
- YouTube-instructievideo bekijken
|
- Deelnemen aan intervisie
- Coaching
|
Interactieve vaardigheden
Interpersoonlijke vaardigheden zoals communiceren en samenwerken
|
- Observeren van anderen en vervolgens nabespreken aan de hand van checklist
- (Online) rollenspel gericht op juiste uitvoering vaardigheid
- Werkbegeleiding
- Coaching on the job
|
- Observeren van anderen en vervolgens nabespreken
- Participeren in groepsdiscussies
- Meedoen in project
- Video interactie-analyse
- (Online) rollenspel
- Interviewen van experts, vakgenoten, collega's
- Coaching
|
Bron: Opleidingskunde - leren in het werk, rond het werk, voor het werk, Erik Deen & Mariël Rondeel
Learning takes place through the active behavior of the student: it is what he does that he learns, not what the teacher does.
R.W. Tyler