In onderzoek verstaan we onder een populatie de verzameling van alle mogelijke onderzoekseenheden en hun kenmerken. Het doel van veel onderzoek is om een uitspraak te doen over alle eenheden uit de populatie. Meestal is de populatie zo groot dat niet alle eenheden uit de populatie kunnen worden onderzocht. Daarom baseren we ons doorgaans op steekproeven uit de populatie. De bedoeling is om op basis van de gegevens uit zo'n steekproef statistisch verantwoorde uitspraken te doen over de totale populatie. Op basis van een onderzoek naar een klein deel van de populatie zeggen we dan in feite iets over de gehele populatie. Dit noemen we statistische generalisatie, statistische inferntie of statistische inductie. De statistiek waarin de overgang van 'steekproeven' naar 'populaties wordt bestudeerd heet daarom 'inductieve statistiek'.

Inductieve statistiek

Bij het toepassen van inductieve statistiek wordt wel gebruik gemaakt van een steekproef. Om allerlei redenen kan het namelijk ongewenst of onmogelijk zijn de hele populatie te onderzoeken. In plaats daarvan wordt een deel van de populatie onderzocht met behulp van een steekproef. Aan de hand van de steekproef wordt dan geprobeerd informatie te verzamelen en valide uitspraken te doen over de gehele populatie. Hoe representatief een steekproef echter ook is, er blijft altijd een mate van onzekerheid dat de steekproef niet geheel het gedrag van de populatie beschrijft. wil men die onzekerheid volledig uitsluiten, dan zal de gehele populatie moeten worden gemeten, met alle gevolgen van dien. Denki n dit geval aan de tijd, moeite en geld die het kost om een volledige populatie te meten.

De inductieve statistiek geeft geschikte methoden om met een goed gekozen steekproef betrouwbare uitspraken te kunnen doen over de gehele onderliggende populatie.

(...)

Een populatie is een verzameling elementen waarop een onderzoek betrekking heeft. Een populatie kan uit een eindig, maar ook uit een oneindig aantal elementen bestaan. ... De hoofdletter N wordt meestal gebruikt om het aantal waarnemingen in een populatie aan te duiden.

Een steekproef is een al dan niet op basis van vastgestelde criteria aantal trekkingen uit de gehele populatie en beoogt beschrijvend te zijn voor het gedrag van de gehele populatie. De kleine letter n wordt meestal gebruikt om de steekproefgrootte aan te duiden.

Een steekproef moet dus een goede weergave zijn van de totale populatie, willen we waarde kunnen toekennen aan de conclusies die we trekken op basis van een steekproef. We zijn immers sec gesproken niet geïnteresseerd in de uitkomsten van de steekproef, we zijn aan de hand van de uitkomsten van de steekproef geïnteresseerd in het gedrag van de gehele populatie! Uiteindelijk is de steekproef niets meer of minder dan een praktisch middel om de gehele populatie te kunnen snappen. Specifiek in het kader van een Lean Six Sigma verbeterproject zijn we aan de hand van een steekproef geïnteresseerd om een uitspraak te kunnen doen over de reikwijdte en omvang van het business probleem Y.

Zie ook:

• Statistische concepten en hulpmiddelen: steekproef

Bron:

• Toegepaste statistiek - beschrijvende technieken, A.A.J. van Peet, G.L.H. van den Wittenboer & J.J. Hox
• Theorieboek Lean Six Sigma - upgrade to Blackbelt, Marco A.M. Koet (MKPC)