Pygmalio-effect

Definitie

...

Alias: ...

Pygmalion-effect

Het Pygmalion-effect, ook wel het Rosenthal-effect, is een fenomeen dat aansluit bij de theorie van de selffulfilling prophecy. Het effect houdt in dat docenten met hun (on)bewuste verwachtingen de leerprestaties van leerlingen sturen. Dat kan in positieve zin: hoge verwachtingen leiden tot betere prestaties. Deze sturing kan ook in negatieve zin: lage verwachtingen leiden tot slechtere prestaties.

De verwachting die de docent heeft, beïnvloedt dus de resultaten van de leerlingen. Dat komt doordat leerlingen zich gedragen naar de verwachting die de docent van hem of haar heeft. Om goed onderwijs te verzorgen, is het daarom belangrijk dat de docent een goed beeld heeft van de capaciteiten van de leerlingen.

Bron: https://wij-leren.nl/pygmalio-effect.php

Prins Pygmalion

Waar staat ‘Pygmalion’ voor? Daarvoor moeten we kijken naar de Grieks mythologie; naar een verhaal van de Griekse dichter Ovidius.

Pygmalion was in de Griekse mythologie een prins uit Cyprus die zich graag bezighield met beeldhouwen. Omdat hij bang was voor ontrouw, bleef hij liever vrijgezel. Hij maakte graag beelden van vrouwen. Zo werkte hij dagenlang aan een ivoren vrouwenbeeld. Hij maakte dit beeld zo perfect, dat hij er zelfs verliefd op werd.

Op een feestdag sprak Pygmalion bij een altaar van Aphrodite (Godin van de liefde, schoonheid en seksualiteit) de wens uit dat de goden hem een vrouw zouden geven. Hij had de moed niet om “die van ivoor” te zeggen en in de plaats daarvan zei hij “die lijkt op mijn ivoren vrouw”. Aphrodite, zelf aanwezig, begreep zijn wens: driemaal schoot een vlam hoog op, ten teken van genade.

Eenmaal thuis aangekomen kuste Pygmalion het beeld en… kwam het tot leven! De sterke wens (verwachtingen) om een beeld tot leven te laten komen had dus voor mooi resultaat gezorgd.

Het onderzoek

Het ‘Pygmalion-effect‘ is de titel – en tegenwoordig een algemeen gebruikte term – van een onderzoek uit 1968. In dit onderzoek, gedaan door Robert Rosenthal en Leonore Jacobson, is onderzocht in hoeverre de verwachtingen van docenten invloed hebben op de prestaties van leerlingen. Om dit te onderzoeken hebben zij een I.Q.-test afgenomen bij leerlingen uit een klas van een basisschool in Californië. De uitslag van de test was alleen bekend bij de onderzoekers. Vervolgens hebben Rosenthal en Jacobson met de docenten van die klas enkele leerlingen besproken waarvan je op basis van de I.Q.-test mag verwachten dat zij snel zouden groeien op intellectueel gebied: zij zouden dus relatief goed gaan presteren. In werkelijkheid ging het om willekeurig gekozen leerlingen. Aan het einde van het schooljaar werd er weer een I.Q.-test afgenomen bij de klas.

De Resultaten

Bij de uitslag van de tweede I.Q.-test bleek dat alle kinderen vooruit waren gegaan, maar de leerlingen waarover was gezegd dat zij een relatief goed zouden gaan presteren waren relatief méér vooruit gegaan. Het experiment is vervolgens op grotere schaal herhaald, waarbij leerlingen uit – en docenten van – meerdere klassen zijn betrokken bij het experiment. Ook bij dit experiment bleek dat de leerlingen die relatief goed zouden presteren, dat daadwerkelijk deden.

Bron: https://www.vernieuwenderwijs.nl/het-pygmalion-effect-de-invloed-van-verwachtingen/

Men spreekt van het ‘Pygmalion-effect’ als iemand gaat presteren naar de verwachting die gezaghebbende anderen van hem of haar hebben, in positieve of negatieve zin. Het komt erop neer dat hoe hoger de verwachting is van iemand, hoe beter diegene zal presteren, en omgekeerd. Het Pygmalion effect lijkt op het principe van de ‘selffulfilling prophecy’, de zelfbevestigende voorspelling.

Dit psychologische fenomeen is terug te voeren op een verhaal van de Romeinse dichter Ovidius over de Griekse Prins Pygmalion, die een passie had voor beeldhouwen. Pygmalion werkte dagenlang aan een ivoren sculptuur van een perfecte vrouw. Toen het beeld eindelijk klaar was, werd hij er verliefd op. Hij hoopte vurig dat het beeld tot leven kwam, schonk het talloze cadeaus en smeekte de Godin Aphrodite om zijn wens in vervulling te laten gaan. Toen hij na de zoveelste smeekbede het beeld kuste, werd het ivoor week en maakte de kou van het steen plaats voor de warmte van een vrouw. Zijn wens was in vervulling gegaan……

Het Pygmalion-effect is door de Amerikaanse psycholoog en onderzoeker Rosenthal als zodanig geduid. Hij nam intelligentietesten af bij schoolkinderen en deelde de resultaten met de leerkrachten. De leerkrachten ontvingen een lijst met namen van leerlingen die ‘goed’ gescoord hadden. Toen de kinderen een tijd later opnieuw werden getest, bleek dat de kinderen die eerder als ‘intelligenter’ werden beoordeeld ook aanzienlijk beter scoorden dan de ‘minder intelligente’ kinderen. Maar wat was het geval, in werkelijkheid had de eerste test niets gemeten. De docenten hadden een lijst ontvangen met willekeurige namen van leerlingen die ‘goed’ gescoord hadden. De intelligente kinderen waren dus helemaal niet intelligenter dan de minder intelligente kinderen. De kinderen die ‘at random’ op de lijst geplaatst waren als zijnde kinderen met een hoge score, behaalde daadwerkelijk statistisch significant betere resultaten dan hun klasgenootjes. Zonder dat de leerkrachten het doorhadden, beïnvloedde het idee dat ze hadden over bepaalde leerlingen hun manier van lesgeven en de op niets gebaseerde verwachting van de docenten omtrent de intelligentie van deze kinderen was dus werkelijkheid geworden.

Bron: De coachtip van de maand: Het Pygmalion-effect,  Rüna Honig

Het Pygmalion-effect

In 1968 onderzocht Robert Rosenthal samen met Leonore Jacobson een klas op een school in Califonië. Ze namen bij alle leerlingen een intelligentietest af en de uitslag daarvan deelden ze niet met de leerkrachten of leerlingen. Wel gaven de onderzoekers bij de leraren aan welke leerlingen volgens deze test een groot cognitief potentieel hadden. Misschien lieten deze leerlingen in de klas dit nog niet zien in hun prestaties, maar de test liet duidelijk zien dat zij cognitief zeer sterk waren en goede resultaten zouden moeten kunnen halen.

In werkelijkheid hadden de onderzoekers de namen van deze ‘cognitief sterke’ leerlingen willekeurig gekozen. De leraren hadden dus onjuiste informatie gekregen. Aan het einde van het schooljaar namen de onderzoekers opnieuw een intelligentieonderzoek af.

Het mooie nieuws was dat álle leerlingen vooruit waren gegaan. Maar de leerlingen die door de onderzoekers waren bestempeld als ‘cognitief sterk’ waren relatief méér vooruit gegaan.

Bron: https://platformmindset.nl/2020/02/17/het-pygmalion-effect-het-resultaat-van-je-verwachtingen/