Arjan van Dam maakt in zijn boek De kunst van het falen onderscheid tussen twee soorten van oriëntaties: een leeroriëntatie (willen leren) en een prestatieoriëntatie (willen presteren). Mensen met een prestatieoriëntatie willen eigenlijk vooral laten zien wat ze kunnen en zijn gericht op positieve beoordelingen en gaan op zoek naar complimenten. De doorslaande variant van vooral gewaardeerd willen worden om wat je doet, is volgens Van Dam een narcist.

"Behoefte aan waardering en niet goed kunnen omgaan met negatieve kritiek komt ook in een ziekelijke vorm voor: narcisme. Narcisme is een persoonlijkheidsstoornis waarin iemand een extreme vorm van eigenliefde heeft en alleen maar waardering en complimenten van anderen wil. Iemand met een narcistische persoonlijkheid is erg vol van zichzelf en wil graag vertellen hoe goed en geweldig hij is. Een narcist zou je ook een superindividualist kunnen noemen. Hij vindt alleen zichzelf belangrijk, hij heeft alleen aaandacht voor anderen wanneer ze bevestigen dat hij geweldig is en/of als iemand nuttig voor hem is. Hij kan niet omgaan met negatieve kritiek. Het kan hem zelfs zo krenken dat hij aggressief reageert als hij kritiek krijgt."

Van Dam beschrijft negen kenmerken van een narcistische persoonlijkheid:

1. Overdreven gevoel van belangrijkheid (overdrijft ook eigen prestaties en eigenschappen)

2. Preoccupatie voor fantasiën over macht, succes, etc.

3. Voelt zich uniek en 'speciaal'; kan - aldus zichzelf - alleen begrepen worden door mensen en/of instellingen die (ook) speciaal zijn

4. Eist buitengewone bewondering

5. Gevoel bijzondere rchten te hebben (vindt het logisch dat anderen aan zijn verwachtingen voldoen of dat hij een voorkeursbehandeling krijgt)

6. Misbruikt andere mensen om zijn doelen te bereiken

7. Gebrek aan empathie (erkent gevoelens en behoeften van anderen niet en kan zich er niet in verplaatsen)

8. Vaak jaloers op anderen of meent dat anderen jaloers op hem zijn

9. Arrogant of heeft een hooghartige houding of gedrag

"Er zijn ook psychologen die menen dat ze in onze cultuur steeds meer narcistische trekken terugzien omdat we onszelf steeds belangrijker vinden. We zijn volgens hen steeds meer bezigh om te laten zien wat we kunnen en meer gericht op het leveren van prestaties. Deze maatschappelijke trend dat het individu steeds meer centraal komt te staan, de individualisering, wordt ook vaak in verband gebracht met egocentrisme, het ontbreken van zorg voor elkaar en onverschilligheid."

Bron: De kunst van het falen, Arjan van Dam