Failure mode, effect and criticality analysis (FMECA)
Men kan diensten en producten analyseren om potentiële faalwijzen (failure modes) op te sporen en de effecten daarvan op de prestaties van het product of de werking van het dienstensysteem. 'Failure mode andeffect analysis' (FMEA) is het onderzoek van potentiële mankementen om te bepalen wat daarvan de gevolgen zijn. Als de resultaten van en FMEA in volgorde van belangrijkheid worden gerangschikt, wordt het woord 'criticality' toegevoegd, zodat dit begrip dan FMECA heet.
FMECA heeft primair als doel vast te stellen welke kenmerken van het productontwerp, de productie en distributie verantwoordelijk zijn voor de verschillende faalwijzen. Alle beschikbare ervaring en vakkennis van marketing, ontwerp, technologie, inkoop, productie, distributie, service, enz. wordt aangewend om te ontdekken hoe ernstig de potentiële problemen zijn (criticality) en actie te ondernemen om de kans dat een fout zal optreden te verlagen. FMECA behoort toegepast te worden in het ontwerpstadium van een product of dienst.
De elementen van een volledige analyse zijn:
(1) Faalwijzen ('Failure mode')
De omstandigheden waaronder het product in de praktijk gebruikt zal worden, dienen als achtergrond voor onderzoek naar de faalwijze met de grootste kans van optreden, de locatie daarvan en het mechanisme van het product of systeem en de onderdelen.
(2) Gevolgen van het mankement ('Failure effect')
Het potentiële mankement wordt bestudeerd om vast te stellen wat de gevolgen kunnen zijn voor de prestaties van het gehele product en het effect dat de verschillende onderdelen kunnen hebben.
(3) Ernst van het mankement ('Failure criticality')
Het potentiële mankement in de verschillende onderdelen van het product of het systeem wordt onderzocht om vast te stellen hoe ernstig de gevolgen van elk mankement zijn in de zin van afnemende prestaties, gevaar voor de gebruiker, volledige ontregeling, enz.
FMECA kan toegepast worden in elk stadium van ontwerp, ontwikkeling, productie of gebruik, maar aangezien het voornaamste doel is eventueel falen te voorkomen, kan FMECA het best toegepast worden in de ontwerpfase om oorzaken op te sporen en te verhelpen. Bij meer complexe product- of dienstensystemen kan het nuttig zijn deze in kleinere eenheden of subsystemen te verdelen, waarbij elk onderdeel ontworpen wordt aan een aparte FMECA.
De stappen van de FMECA zijn als volgt:
(1) Stel vast om welke onderdelen van het product of systeem het gaat, of wat de functie van het proces is.
(2) Maak een lijst van alle mogelijke faalwijzen van elk onderdeel
(3) Schrijf op welke gevolgen elke faalwijze kan hebben op het algeheel functioneren van het product of systeem.
(4) Maak een lijst van alle mogelijke oorzaken van elke faalwijze
(5) Ken de verschillende mankementen een cijfer toe op een schaal van 1 tot 10.
Gebruik ervaringsfeiten en gegevens over de betrouwbaarheid om de waarde op een schaal van 1 tot 10 te bepalen van:
- K: de kans dat een bepaalde faalwijze zal optreden (1 = laag, 10 = hoog)
- E: de ernst van de faalwijze (1 = laag, 10 = hoog)
- D: de moeilijkheidsgraad bij de detectie van de faalwijze voordat het product of dienst door de klant wordt gebruikt (1 = gemakkelijk, 10 = zeer moeilijk)
(6) Vermenigvuldig voor iedere faalwijze de verschillende waarden met elkaar C = K x E x D. De uitkomst is het zogeheten risicoprioriteitsgetal of 'risk priority number' (RPN). Dit geeft de reatieve prioriteit van iedere faalwijze aan bij preventie.
(7) Geef kort aan welke maatregelen ter verbetering genomen moeten worden en zo mogelijk welke afdeling of persoon hiervoor verantwoordelijk is en wanneer dit gedaan moet worden.
Wanneer het risico-prioriteitengetal van alle faalwijzen berekend is, kunnen deze gerangschikt worden in volgorde van belangrijkheid. Het is daarom meestal aan te raden om voor iedere faalwijze de waarde van C te bepalen voordat de laatste kolommen ingevuld worden. Zo kan men de te nemen maatregelen beoordelen aan de ernst van het probleem en de beschikbare middelen.
Bron: Kwaliteitsmanagement, John S. Oakland
