John Shook en Toshika Narusawa beschrijven in hun boek Kaizen Express - De bouwstenen voor jouw Lean traject het Lean-concept Jidoka:
Wat is Jidoka?
Jidoka of automatisering met een menselijk aspect
Jidoka [is één van de pilaren van TPS] De Japanse term 'jidoka' gebruiken we in elke taal als een technische TPS-term. In het Nederlands worden soms ook de termen 'intelligente automatisering', of 'automatisering met een menselijk aspec' of 'autonomisering' (een samenvoeging van 'autonome automatisering').
Jidoka heeft twee belangrijke kenmerken:
(1) Een automatische stop en (2) een waarschuwingssignaal. Maar het heeft ook een andere cruciale dimensie: het scheiden van mensen werk en machinaal werk en zorgen dat machines (of welke hulpmiddelen ook, inclusief software) voor mensen werken en niet andersom. Jidoka heeft betrekking op werkzaamheden met een ingebouwd vermogen om afwijkingen te signaleren en zichzelf stop te zetten om de productie van defecten te voorkomen.
Wat is Jidoka?
Jidoka betekent dat operators en apparatuur het vermogen hebben om te signaleren wanneer er een afwijkende situatie optreedt en direct het werk stil te leggen om maatregelen te nemen.
Waarom moeten we Jidoka werken?
Waar machines en processen zichzelf niet met Jidoka kunnen uitrusten, zijn er operators nodig om toezicht te houden op de apparatuur en defecten te voorkomen. Jidoka geeft operators het vermogen om in elk proces kwaliteit in te bouwen en om mensen te scheiden van machines om efficiënter te kunnen werken.
Wat kunnen we bereiken door mensenwerk van machinaal werk te scheiden?
Als operators met behulp van jidoka worden vrijgesteld van puur toezicht houden op machines, kunnen zij tijdens een machinecyclus ander waardecreërend werk doen.
(...)
Sakichi Toyoda (1867-1930), de oprichter van de Toyota Group, ontwikkelde het concept jidoka, aan het begin van de 20ste eeuw. (...) Toyoda vond een automatisch weefgetouw vond een automatisch weefgetouw uit dat zichzelf stopte als er problemen waren. In zijn weefgetouw bouwde hij het vermogen in om te stoppen zodra er een kettingdraad brak,, en om bijna lege spoelen uit te werpen en nieuwe in te brengen in de laatste seconde voordat een spoel volledig leeg was. Dit gebeurde allemaal terwijl de machine op volle snelheid draaide. Zijn uitvinding leidde tot grote kwaliteits- en productiviteitsverbeteringen en stelde operators in staat om werk te doen dat meer waarde opleverde dan simpelweg toezicht houden op automatische weefgetouwen.
Uiteindelijk werd dit concept - het zodanig ontwerpen van machines dat zij automatisch stopten en direct de aandacht vestigden op problemen - een cruciaal onderdeel van elke machine, elke productielijn en elke Toyota-activiteit.
(...)
Nog even terug naar jidoka
Jidoka betekent dat je ervoor zorgt dat een productieproces automatisch en direct stopt zodra er een probleem of defect optreedt. De vroegste vorm van jidoka werd in de jaren twintig van de vorige eeuw uitgevonden door Sakichi Toyoda, die het toepaste voor zijn automatische weefgetouwen.
Bron: Kaizen Express - De bouwstenen voor jouw Lean traject, Toshiko Narusawa & John Shook
