Cees Bos beschrijft in het boek Willen = kunnen = doen, kwaliteitszorg in het Primaire Onderwijs de PDCA-cyclus:
Het zorgen voor kwaliteit gaat niet vanzelf, het vraagt om een systeem. Het permanent borgen en verbeteren van kwaliteit van de [organisatie] en haar medewerkers vindt pas optimaal plaats als er sprake is van een methodische aanpak. Vrijwel alle instrumenten voor kwaliteitszorg baseren zich daarom opde systematiek die bekend staat als de PDCA-cyclus, de zogenaamde Demingcirkel. Het op een doelgerichte wijze ontwikkelen van [een organisatie] en de medewerkers veronderstelt het systematisch nemen van de volgende stappen:
-
To Plan (P): vaststellen van de doelen van de organisatie (en de medewerkers).
-
To Do (D): doelen in de praktijk realiseren.
-
To Check (C): controleren of de doelen in voldoende mate gerealiseerd worden.
-
To Act (A): wat goed gaat vasthouden (borgen) en verbeteringen realiseren.
Goed beschouwd lijkt het zorgen voor kwaliteit dus eigenlijk vrij eenvoudig: pas de heldere en transparante PDCA-cyclus toe en alles komt goed. De werkelijkheid is echter vele malen gecompliceerder. Een groot probleem is bijvoorbeeld dat meestal wel duidelijk is wat je moet doen, maar dat de vraag hoe je dat doet onbeantwoord blijft. Dat maakt de metafoor van de sprinkhaan en de uil op unieke wijze duidelijk:
The Wise Old Owl
This is an old parable about the grasshopper who decided to consult the hoary consultant of the animal kingdom, the owl, about a personal problem.
The problem concerned the fact that the grasshopper suffered each winter from severe pains due to the savage temperature. After a number of these painful winters, in which all of the grasshopper’s known remedies were of no avail, he presented his case to the venerable and wise owl.
The owl, after patiently listening to the grasshopper’s misery, so the story goes, prescribed a simple solution: ‘Simply turn yourself into a cricket, and hibernate during the winter.’
The grasshopper jumped joyously away, profusely thanking the owl for his wise advice. Later, however, after discovering that this important knowledge could not be transformed into action, the grasshopper returned to the owl and asked him how he could perform this metamorphosis.
The owl replied rather curtly, ‘Look, I gave you the principle, it’s up to you to work out the details!’
De suggestie dat kwaliteitszorg eenvoudig is, omdat het feitelijk neerkomt op het consequent toepassen van de PDCA-cirkel, lijkt verdacht veel op: simply turn yourself into a cricket and hibernate during the winter. Helaas is de alledaagse praktijk anders. Kwaliteitszorg, veelal gekoppeld aan adjectieven als systematisch, cyclisch en permanent, moet gezien worden als een continuproces, als een regulier onderdeel van het werk. En dat maakt het 'doen van kwaliteitszorg' verre van eenvoudig.
Bron: Willen = kunnen = doen, kwaliteitszorg in het Primaire Onderwijs, Cees Bos
