Daniël E. Brouwer beschrijft in zijn boek Het procesboek voor de functioneel beheerder het belang van een meetsysteemanalyse als het gaat om het meten van de procesprestaties:
Meetsysteemanalyse
De uitspraak 'meten is weten' geldt tot op zekere hoogte. Als je gaat meten, moet je goed nadenken hoe je die meting uitvoert, om ervoor te zorgen dat de meetresultaten de werkelijkheid weerspiegelen. Een meetmisser is zo gemaakt. Om meer zekerheid te krijgen over de meting (en dus ook over de meetresultaten) is het verstandig om een zogenoemde meetsysteemanalyse te doen. Klinkt ingewikkeld? Dat valt best mee — het zijn enkele uitgangspunten die je helpen om een meting op waarde te schatten.
Met een meetsysteemanalyse maak je een gewogen inschatting van oorzaken die de meting kunnen beïnvloeden of verstoren. Factoren die tijdens de meting kunnen zorgen voor 'variatie' zijn:
? De meetmethode
? De persoon die de meting uitvoert
? De manier waarop je data verzamelt
? De omgeving
Je moet er dus rekening mee houden dat er variatie kan optreden bij het meten. We noemen dit ook wel de validiteit van de indicator. Ga ervan uit dat wat je meet nooit 100% betrouwbaar is! Bij het beoordelen van een meting spelen de volgende kenmerken een rol:
1. Onderscheidend
Kan het meetsysteem ook kleine verschillen in de werkelijke waarde waarnemen? Dit wordt soms ook wel de resolutie genoemd.
2. Accuraatheid
Hoe nauwkeurig is de meting? In hoeverre komt deze overeen met of wijkt deze af van de werkelijkheid (afwijking = bias)?
3. Lineariteit
Is de accuraatheid consistent over het gehele bereik van metingen? Met andere woorden, is de bias constant?
4. Stabiliteit
Is het meetsysteem stabiel in de tijd? Wordt dezelfde waarde onder dezelfde omstandigheden ook met dezelfde uitkomst gemeten.
5. Herhaalbaarheid
Is er een afwijking tussen twee opeenvolgende metingen van dezelfde waarde onder dezelfde omstandigheden?
6. Reproduceerbaarheid
Geeft de meting hetzelfde resultaat als iemand anders de meting uitvoert onder dezelfde omstandigheden?
Waarom moet je dit allemaal weten? De kernboodschap is: probeer altijd te beredeneren of een meetwaarde ook echt de werkelijke waarde is. Is hij representatief voor de werkelijkheid? Meetafwijkingen zijn niet ongebruikelijk.
Bron: Het procesboek voor de functioneel beheerder, Daniël E. Brouwer
