Daniël E. Brouwer beschrijft in zijn boek Het procesboek voor de functioneel beheerder een aantal belangrijke metrieken (metrics) binnen Lean:
METEN
Meten is weten. Ook de status of prestaties van een proces kun je meten. Het doel van zo'n procesmeting is inzicht verkrijgen in een bepaald aspect van het proces — hoe sta je ervoor? Waarden die daarvan een goede indicatie geven, noemen we 'key performance indicators' of kortweg kpi's. Een kpi is een meetbare variabele die aangeeft hoe het proces op een specifiek onderdeel presteert. Voorbeelden van kpi's zijn bijvoorbeeld de gemiddelde doorlooptijd, geproduceerde aantallen of een klanttevredenheidscijfer (zoals een NPS-score), maar er zijn uiteraard nog veel meer kpi's te bedenken.
Om een proces te kunnen verbeteren of bijsturen hebben we 'getallen' nodig. Lean Six Sigma gebruikt daarvoor de term metrieken (metrics), de meetbare prestaties van een proces. De meest voorkomende, meetbare eigenschappen van een proces zijn:
- Doorlooptijd
- Procestijd
- Cyclustijd
- Wachttijd
- Doorstroomsnelheid
- Reactietijd
- Voorraad
Doorlooptijd (DLT)
De doorlooptijd is de tijd tussen de aanvraag van de klant en de levering aan de klant. Hieronder vallen naast alle processtappen dus ook de eventuele wachttijden.
Procestijd
De procestijd (ook wel werktijd) is de tijd die daadwerkelijk aan het uitvoeren van de taak wordt besteed. Die tijd heb je dus nodig om de opdracht uit te voeren. Dit is de nettotijd, omdat wachttijden en voorraadvorming niet worden meegerekend.
Cyclustijd
De tijd tussen start en finish van de productiecyclus. De cyclustijd is dus de tijd die nodig is om van begin tot eind één eenheid te produceren. De cyclustijd geeft een indicatie hoeveel tijd het kost om aan de vraag te voldoen.
Wachttijd
De inactieve tijd tussen twee activiteiten binnen het proces. Denk bijvoorbeeld aan het wachten op feedback van een gebruiker of de tijd die verloren gaat tussen twee processtappen.
Doorstroomsnelheid
De doorstroom is het aantal items dat door een systeem of proces gaat.
Reactietijd
De inactieve tijd tussen twee activiteiten binnen het proces. Het is een vorm van wachttijd maar over deze tijd zijn afspraken gemaakt. De reactietijd wordt meestal aan het begin van een proces gemeten.
Voorraad
Met voorraad wordt bedoeld: alle items in een systeem of proces waar op een bepaald moment in de tijd niets mee gebeurt. Denk aan openstaande meldingen in een meldingensysteem.
Bron: Het procesboek voor de functioneel beheerder, Daniël E. Brouwer