Stuur op output en resultaat
De strategische autonomie van de leidinggevende bestaat er doorgaans uit dat hij mag bepalen wat er bereikt moet worden, hoeveel tijd en geld daarvoor beschikbaar wordt gesteld en aan welke eisen het resultaat moet voldoen. De professionele autonomie van de vakman is dat hij mag bepalen hoe hij die output gaat realiseren.
Nog Rijnlandser is het als ze in onderling overleg overeenkomen wat de vakman dit jaar voor het gezamenlijk resultaat gaat betekenen en hoe de leidinggevende hem erbij gaat helpen dat voor elkaar te krijgen. Optimaliseringscriteria voor die overeenkomst zijn haalbaarheid en uitdagendheid: als het niet haalbaar is of te weinig uitdagend, tekent de leidinggevende mee voor de burn-out. Zo nodig verandert de leidinggevende zijn stijl van outputsturing naar processturing, vooral om erachter te komen waarom de vakman de overeengekomen haalbare en ook uitdagende doelen niet heeft kunnen bereiken. Deze processen kunnen overigens ook heel goed in teamverband worden geregeld in plaats van in de hïerarchie. We spreken dan van zelfsturende teams.
Geef goede vakmensen ruimte en vertrouwen
Een vuistregel is dat vier van de vijf vakmensen goed zijn in het vak, intrinsiek gemotiveerd zijn en liever iets goed doen dan fout. Deze vakmensen moet u helpen door hun leermogelijkheden te bieden in bijvoorbeeld meestergezelrelaties en door hen liever minder taken goed te laten doen dan veel taken half. Geef aan wat u van hen verwacht, geef ze ruimte en vertrouwen en geniet van de resultaten die ze met elkaar bereiken. De overige 20 procent kan het niet (meer) goed of wil het niet meer. Deze groep komt waarschijnlijk vooral tijd voor geld ruilen. Dat kan, maar dan kunt u hen beter met een kort-cyclische aansturingsstijl benaderen: hun werkproces wordt met korte intervallen gepland, voorgeschreven en controleerd. De vakman ontkomt daaraan door goed en adequaat opgeleid en voorbereid te zijn.
Bron: Het Rijnland praktijkboekje, Hoe maak je een Rijnlands organisatie, Jaap Peters & Mathieu Weggeman
