In zijn boek Leiderschap ontraatseld geeft Manfred Kets de Vries een overzicht van een aantal veelgenoemde persoonlijkheidstypen met karakterstoornissen, die disfunctioneel gedrag veroorzaken:
-
Narcistische persoonlijkheidstype: gevoel van grootsheid, een behoefte aan bewondering en een neiging anderen te exploiteren.
-
Paranoïde persoonlijkheidstype: hyperbeweeglijk, wantrouwig, ongerust, maken zich zorgen over verborgen motieven, zijn verstandig en alert. Ze zijn voortdurend bezorgd dat iemand anders naar hen zal uithalen.
-
Obsessief-compulsive persoonlijkheidstype: erg nauwgezet, is gepreoccupeerd met ordelijkheid, perfectionisme, controle en conformiteit. In het persoonlijke contact tonen ze respect, maar ze kunnen ook rigide en dogmatisch zijn.
-
Theatraal persoonlijkheidstype: graag in gezelschap van anderen, ze gedragen zich theatraal, zoeken aandacht, tonen hun emoties buitensporig, kunnen zich niet lang concentreren, sluiten zich makkelijk aan bij anderen en zijn hartelijk. Ze kunnn egocentrisch zijn en zoeken graag seksuele toenadering.
-
Afhankelijk persoonlijkheidstype: onderdanig, dociel, vleierig, ze cijferen zichzelf weg en zoeken steeds de goedkeuring van anderen. Ze hebben verlatingsangst, voelen zich hulpeloos als ze alleen zijn, willen graag gekoesterd worden en sluiten zich vaak aan bij organisaties met een patriarchaal leider.
-
Depressief persoonlijkheidstype: buitensporig pessimistische levensvisie, lijden aan een gevoel van waardeloosheid, kleineren zichzelf en geven gewoonlijk blijk van een nogal vreugdeloze stemming.
-
Schizotypisch persoonlijkheidstype: moeite met interpersoonlijke relaties. Ze komen bij anderen over als exentriek of eigenaardig (vanwege hun achterdocht, ongebruikelijke manier van denken, eigenaardige manier van spreken en weinig passende emoties). In sociale situaties voelen ze zich weinig op hun gemak.
-
Borderline persoonlijkheidstype: impulsief en instabiel in hun affecten, ze dreigen regelmatig met zelfdoding of doen pogingen daartoe. Gewoonlijk voelen ze zich leeg of verveeld, hebben verlatingsangst en zijn onzeker over wie ze zijn. Ze neigen naar alleen zijn en vermijden nauwe banden (intieme relaties inbegrepen). Ze kennen maar weinig manieren om hun emoties uit te drukken en lijken onverschillig te zijn voor kritiek of lof, hoewel ze vaak boos zijn op weinig passende momenten.
-
Ontwijkend persoonlijkheidstype: minder extreme variant van borderline persoonlijkheidstype. Ze willen wel een nauw contact met anderen hebben, maar doordat ze sociaal ietwat geremd zijn, vinden ze dat moeilijk. Ze lijden aan gevoelens van inadequaatheid, ze zijn erg timide en hypergevoelig voor negatieve waardering.
-
Schizoïde persoonlijkheidstype: willen geen nauwgezet contact met anderen. Ze zijn gereserveerd, introvert en teruggetrokken. Ze vinden het moeilijk vriendschappen te sluiten, ze willen het liefst op een afstand of beperkt bij anderen betrokken zijn en lijken een aversie tegen sociale activiteiten te hebben.
-
Antisociaal persoonlijkheidstype: laag frustratieniveau, in het algemeen nogal onbetrouwbaar, onverantwoordelijk en ongeloofwaardig. Ze wijzen autoriteit en regels graag af en sommigen vertonen crimineel gedrag.
-
Sadistische persoonlijkheidstype: gedragen zich intimiderend en kwetsend. Ze zijn op macht gericht, koppig en strijdlustig, en kwetsend in contacten met anderen.
-
Masochistisch persoonlijkheidstype: gedragen zich alsof ze altijd benadeeld worden. Ze cijferen zichzelf vaak weg en kleineren zichzelf. Hun gedrag naar anderen is respectvol en opofferend, wat onthult dat ze zichzelf niet veel waard vinden.
-
Passief-agressief persoonlijkheidstype: vinden het moeilijk nee te zeggen, zelfs als ze nee bedoelen. Ze zeggen ja, en doen dan vervolgens niets. Door hun frusterende gedrag houden ze het gewoonlijk niet lang uit binnen organisaties.
-
Cyclothyme persoonlijkheidstype: fluctuaties in hun stemmingen. De opwinding die door hun gedrag veroorzaakt wordt, kan heel aanstekelijk werken.
