Volgens Arie de Geus is de belangrijkste reden waarom bedrijven ter ziel gaan, omdat eenzijdig wordt gestuurd op economisch overleven en niet op het levend houden van de gemeenschap om ook duurzaam waarde te creëren.

In zijn boek De levende onderneming introduceert De Geus een levend organisme als metafoor voor ondernemingen. Een onderneming is meer dan een machine om geld te maken. Het 'leven' houdt in dat een onderneming leert, een eigen identiteit heeft, in een relatie met de interne en externe omgeving leeft en een evolutie doormaakt. Evenals levende organismen, bestaat de levende onderneming voornamelijk om te overleven overleven en zichzelf te verbeteren, om zijn potentieel tot vervulling te brengen en zo groot te worden als het kan. De levende mensen in de onderneming zijn als het ware de cellen van het organisme en leveren daardoor de meest directe en beslissende bijdrage tot economisch succes (veel meer dan grondstoffen of kapitaal). De Geus definieert economisch succes als levensverwachting op lange termijn, niet als rendabiliteit op korte termijn. Dat heeft verstrekkende gevolgen op alle domeinen van het bedrijfsbeleid, maar daarover leest u in het interview.

De Geus maakt onderscheid tussen 'levende ondernemingen' die tot doel hebben te groeien en zichzelf in stand te houden als een levende gemeenschap van mensen en 'economische ondernemingen' die uitsluitend in zaken zijn om zoveel mogelijk rendement te creëren voor een kleine groep mensen. Anders gezegd: levende ondernemingen bestaan om te overleven en economische ondernemingen bestaan om winst te behalen.

Volgens De Geus kun je (lang) levende ondernemingen herkennen aan vier kenmerken:

1. Gevoeligheid voor de omgeving: capaciteit van een organisatie om te leren en zich aan te passen. Duurzame bedrijven zijn gevoelig voor hun omgeving en leven in harmonie met de wereld om zich heen. hebben voelhoorns voor wat er zich afspeelde in hun omgeving.

2. Identiteit: aangeboren vermogen om een gemeenschap en een identiteit voor zichzelf op te bouwen. Medewerkers hebben altijd het gevoel deel uit te maken van een groter geheel. De identiteit zorgt ervoor dat medewerkers sterke banden hebben met de organisatie. Een krachtige doelgerichte bestemming en missie zijn belangrijk omdat men zich hieraan kunnen verbinden.

3. Tolerantie: tolerantie en het gevolg ervan, decentralisatie, zijn symptomen van het "ecologisch bewustzijn" van een bedrijf (het vermogen om constructieve relaties op te bouwen met andere eenheden binnen zichzelf en erbuiten. Per definitie bevindt een ondernemingn die heel lang bestaat zich in een omgeving die het nooit kan beheersen. De reeds lang bestaande bedrijven tolereerden activiteiten in de marge: experimenten en buitenissigheden die hun inzichten konden vergroten. Tolerantie voor nieuwe ideeën is net zo belangrijk als mutaties in de biologie. Daarom is De Geus geen voorstander van centraal geleide organisaties, want daarin krijgen mutaties geen kans wat ten koste gaat van het vermogen om te overleven. Jan Bommerez verwoordt het als volgt: "De hele natuur is zelforganiserend en spontaan. Het verlies van spontaniteit is ons kernprobleem. Flow is onze natuurlijke staat..."

4. Behoedzaam in de financiering: een behoudend financieel beleid is een onderdeel van een essentiële eigenschap, te weten het vermogen om de eigen groei en ontwikkeling op doelmatige wijze te beheersen. Winst wordt gewaardeerd zoals de meeste mensen zuurstof waarderen: nodig om te leven maar niet het doel van het leven. De omgang met geld is ouderwets te noemen: zuinig omgaan met geld, zodat altijd iets achter de hand hebt en zelf de toekomst kan bepalen.

De managers van levende organisaties zijn zich bewust van deze vier sleutels voor een lang en gezond (bedrijfs)leven en beschouwen zich als hoeders van een lang bestaande organisatie. Hun prioriteiten weerspiegelen een committment aan het voortbestaan van de organisatie op de langere termijn in een onvoorspelbare wereld. Als zorgvuldige tuiniers bevorderen zij groei en vernieuwing zonder de plant die zij verzorgen in gevaar te brengen.

Bron: http://www.managementissues.com/cultuuranalyse/cultuuranalyse/levende_organsiaties_2005013144.html en http://www.2reflect.nl/levendeonderneming.htm