Kennismodel

Definitie

...

Alias:

Modelleren van bedrijfsregels

Bedrijfsregels (procesregels) zijn helpend bij het ontwerpen van complexdynamische processen. Bedrijfsregels worden vastgelegd in kennismodellen.

Behalve voor de besturing van de processtroom zijn bedrijfsregels relevant voor het toepassen van kennis tijdens het uitvoeren van activiteiten. Kennismodellen kunnen ook op die manier een noodzakelijk onderdeel uitmaken van de specificatie van het proces.

(...)

Kennismodellen

Kennis in ruime zin
Dat wat geweten of toegepast wordt door de mens, een machine, of door de maatschappij als geheel. Veel van de menselijke activiteit vereist specifieke kennis, ervaring en vaardigheid.

Kennis in enge zin
Het stelsel van regels en de achterliggende onderbouwing daarvan. Dit stelsel hanteren personen en organisaties om richting te geven aan hun beslissingen en handelen. Dat vormt de basis voor de volgende definitie van kennis:

Kennis is het stelsel van regels (knowhow, know when en know where), inzichten (know why) en principes (het waartoe van regels en inzichten) die organisaties en personen hanteren om richting te geven aan hun handelen.

We kunnen semantische modellen gebruiken om kennis vast te leggen. Een optimale vastlegging van kennis is onafhankelijk van vorm, doel of taak waarvoor deze gebruikt kan worden. Dit wil zeggen dat in deze modellen kennis expliciet wordt gemaakt door het opnemen van (in het domein) betekenisvolle concepten en de relaties tussen deze concepten.

Een concept' is een 'idee' uit de werkelijkheid: een ding waarover kan worden gesproken, zoals een product, een document, een auto, een persoon of een plaatsnaam, oftewel een onderwerp waarvan eigenschappen (kennis) worden vastgelegd. ... Een relatie (associatie) beschrijft hoe het onderwerp concept (subject) zich verhoudt tot een ander concept (object). Een dergelijke uitdrukking wordt ook wel een 'triple' genoemd. Dit sluit aan bij open standaarden.

Naast de hier boven getoonde visuele modelleerwijze kan een dergelijke regel in een gereguleerde natuurlijke taal worden opgesteld. De daarbij gehanteerde zinnen hebben vaste constructies die met de triples overeenkomen.

Een voorbeeld van een dergelijke uitdrukking is bakker, bakt, brood, of verzekeringsplicht, heeft uitsluitingsgrond, gemoedsbezwaard. Een concept kan relaties met meerdere andere concepten hebben. Een concept wordt daarbij gedefinieerd door alle relaties waarin het onderwerp is.

Een concept heeft eigenschappen, labels en annotaties. Annotaties worden gebruikt om concepten te relateren aan de documenten waarin zij gedefinieerd oorden, dan wel aan documenten die gerelateerde informatie bevatten, zoals voorbeelden, commentaar, uitleg, enzovoort.

Concepten worden gedefinieerd in een kennismodel, leder concept wordt slechts één keer gedefinieerd. Concepten kunnen vervolgens warden gerefereerd vanuit andere kennismodellen. Door toepassing van referenties (en extensies) vormen de kennismodellen een compleet beeld van het kennisdomein.

(...)

Indeling van het kennisdomein in kennismodellen gebeurt door het juist kiezen van de grenzen van een kennismodel (eenheid van definitie, eenheid van beheer en eenheid van tijd voor een kernbegrip). Hiermee wordt voorkomen dat in het geval van veranderingen het hele kennisdomein aangepast moet worden (domino-effect).

Een relatie (associatie) beschrijft hoe het onderwerp concept (subject) zich verhoudt tot een ander concept (object). Voorbeelden zijn indicatiegronden, randvoorwaarden, uitsluitingsgronden, numerieke bijdragen, enzovoort. Met behulp van deze causale verbanden is het mogelijk om te redeneren over het semantische model. En kan bijvoorbeeld bepaald worden waartoe een object behoort, waarvoor een object in aanmerking komt of wat de hoogte en duur van een object is.

Verder kunnen relaties tussen concepten conditioneel zijn, dan wel met behulp van een formule beschreven worden.

Bron: Grip op processen in organisaties, Gerrit-Jan Obers & Ko Achterberg