Formeel leren

Definitie

Leren dat plaatsvindt binnen een georganiseerde en gestructureerde context of omgeving die expliciet ontworpen is als leeromgeving.

Formeel leren als leercontext

Formeel leren vindt plaats buiten het werk: op school, in opleidingsinstituten of cursuslocaties. In tegenstelling tot informeel leren is formeel leren intentioneel; de leeractiviteiten zijn gepland en georganiseerd en kunnen worden afgesloten met een getuigschrift of diploma.

Voorbeelden van formele leerinterventies:

• Zelfstudie: artikel, boek, e-book, wiki, video, blog, vlog, app
• Workshop, training
• Conferentie, congres, studiedag, lezing
• Leergang, cursus, opleiding, les
• Virtuele klas (online leren, synchroon: deelnemers en begeleiders zijn tegelijk online en in interactie)
• E-learning
• Game
• Simulatie
• Skills lab, rollenspel
• Webinar
• MOOC (Massive Open Online Course met open inschrijving)
• SPOC (Small Private Online Course in een besloten omgeving)

Bron: Opleidingskunde - leren in het werk, rond het werk, voor het werk, Erik Deen & Mariël Rondeel

Formeel leren

Leren in organisaties wordt vereenzelvigd met  georganiseerde  activiteiten  op  verschillende locaties in de vorm van cursussen,  trainingen,  werkconferenties  enzovoort.  Dit  wordt  formeel  leren  genoemd.

Cross gebruikt, om de verschillen tussen formeel  en  informeel  leren  te  verwoorden, als metafoor de bus versus de fietser. Formeel leren in organisaties is te vergelijken  met  het  nemen  van  de  bus.  Er  is  geen  invloed  op  de  bestemming  anders  dan de bus van keuze. Terwijl de fi etser de mogelijkheid heeft om onderweg een andere  route  te  kiezen  of  handige  aanpassingen te kiezen.

Leren  in  een  georganiseerde  vorm  vanuit  een  doordacht  leerplan.  Formeel  leren  vindt  plaats  in  opleidingsinstituten,  klassen,  cursussen,  trainingen  en  workshops.  Dit  kan  overigens  ook  online  worden  georganiseerd.  Het wordt door deskundigen – docent, trainer of begeleider – vormgegeven en vaak ook uitgevoerd. Veelal wordt het behaalde leerresultaat getoetst (K. Derksen, 2009).

Bron: https://tulser.com/wp-content/uploads/2019/03/Artikel-leren-in-organisaties-12-2009.pdf

Formeel leren

Wat bedoelen we met formeel leren?
Anders dan informeel leren, draait het bij formeel leren om de gestructureerde en systematische vorm van leren. Je leert binnen een omgeving die ontworpen is om te leren. Het doel is het behalen van een erkenning, certificaat of diploma. Tot voor kort richtte organisaties hun leeractiviteiten hoofdzakelijk op het formeel leren. De Learning & Development-afdeling zocht cursussen en opleidingen van externe aanbieders of gebruiksvriendelijke e-learningtrajecten. Daarbij speelde ‘learning on the job’ lange tijd op de achtergrond. Tegenwoordig is deze scheiding minder aanwezig en overlappen deze twee leervormen elkaar.

Het verschil tussen formeel en informeel leren
Voor de duidelijkheid zetten we de verschillen tussen formeel en informeel leren even voor je op een rijtje:

Formeel leren
•    Gepland
•    Gestructureerd en systematisch
•    Expliciete begeleiding

Informeel leren
•    Toevallig en ervaren
•    Onbewust, weinig gestructureerd
•    Zonder expliciete begeleiding (learning on the job)

Bron: https://www.studytube.nl/blog/het-verschil-tussen-formeel-informeel-en-non-formeel-leren

Van formeel leren is er sprake wanneer de leerprocessen plaatsvinden in een georganiseerde en gestructureerde omgeving en expliciet als leren worden aangeduid. Bijvoorbeeld in termen van doelstellingen, tijd of middelen. Het gaat hier over geplande leeractiviteiten. Voorbeelden zijn (beroeps)opleidingen, cursussen, trainingen, workshops, congressen, studiedagen en lezingen. Het resultaat van formeel leren is vaak een diploma, getuigschrift of leerbewijs.

Bron: https://www.lerenindesocialprofit.be/?cid=3&pagina=71-formeel-en-non-formeel-leren

Formeel en informeel leren

Met formeel leren wordt het opdoen van leerervaringen bedoeld in een geconstrueerde setting: een cursus, een training, een leergang, een coachingsgesprek, of in andere kaders. Doorgaans wordt formeel leren begeleid door iemand die daartoe is opgeleid. De tegenpool: het informele leren is het leren dat verloopt in een niet-georganiseerde setting. Heel veel leren in werksituaties en ook in het dagelijks leven verloopt op informele wijze.

Als we kijken naar wat we tot nu toe geleerd hebben, zullen we ontdekken dat we zowel in formele kaders als in informele situaties hebben geleerd. Zo hebben veel mensen zich zonder enige cursus computerprogramma's eigen gemaakt, en heeft iemand die ik laatst sprak, leren zeilen door met een klein bootje het water op te gaan.

Bron: Praktijkgericht opleiden - al doende leren in de beroepspraktijk, Jan Willem van den Boogert