Bert Hedeman en Roel Riepma beschrijven in hun boek Projectmanagement op basis van ICB de drie adviesmodellen van Edgar Schein:

Modellen voor advisering

De drie modellen van advisering volgens Schein zijn:

(1) Expertise-model
In het expertisemodel kiest de adviseur ervoor zijn inhoudelijke expertise uit te dragen. De adviseur geeft aan wat hij weet en wat gedaan kan worden om tot succesvolle aanpakken te komen. Belangrijk in dit model is dat de expert zeker weet dat zijn adviezen belangrijk zijn voor de adviesvrager. Dit betekent dat er eerst contact gemaakt moet zijn met de achterliggende vraag. Op basis daarvan reik je als adviseur die kennis aan, die behulpzaam kan zijn bij de oplossing van de vraag.

Indien je dit contact niet maakt, kunnen uitstekende adviezen hun zeggingskracht verliezen. In situaties waar je gevraagd wordt om te controleren of een te certificeren kwaliteitssysteem voldoet aan extern gestelde eisen, komt het expertmodel vaak goed tot z'n recht. In dergelijke situaties verwacht de geadviseerde direct toepasbare kennis in eenduidige aanwijzingen, waarmee de onderliggende vraag wordt opgelost.

(2) Dokter-patiënt-model
In het dokter-patiëntmodel is een nauwkeurige diagnose van de situatie van belang. De adviseur stelt op basis van gestructureerd onderzoek een diagnose en legt oplossingsvoorstellen voor. In dit model is het belangrijk dat adviseur en geadviseerde elkaar goed vertrouwen. Daar waar de patiënt de dokter niet vertrouwt, legt de patiënt de adviezen snel ter zijde. Daar waar de dokter te weinig oor heeft voor de patiënt, zal hij te weinig informatie inwinnen om tot een goede diagnose te komen. Het opbouwen van de relatie is derhalve essentieel om te komen tot goed onderbouwde adviezen, die ook daadwerkelijk overgenomen worden.

Voor de adviseur is het daarbij van belang helder aan te geven welke methode hij volgt om tot een gedegen diagnose te komen. Deze methode moet voor de geadviseerde transparant zijn en tegelijkertijd verduidelijken welke inspanning vanuit de eigen organisatie nodig is om de adviseur te voeden met de juiste informatie. In situaties waarin het advies ontkoppeld is van de implementatie, kan dit model goed worden ingezet. In die situatie kan de adviseur op basis van onafhankelijk onderzoek zijn oordeel over de situatie vormen en zijn raad geven.

(3) Procesadvisering-model
In het procesadviseringmodel stelt de adviseur zich op als iemand die het proces van het onderzoeken van de situatie en het definiëren van mogelijke oplossingen begeleidt. Schein definieert het als: 'het zodanig opbouwen van een relatie met de klantorganisatie dat deze in staat wordt gesteld vraagstukken uit de interne en externe omgeving waar te nemen, te begrijpen en erop te acteren, waardoor beoogde verbeteringen van de grond komen!'

Het model pas je toe in situaties waarin de expertise voor de oplossing van vraagstukken uit de organisatie zelf moet komen. De adviseur doorloopt met de klantorganisatie een methodologie, waarmee de oorzakelijke factoren en passende alternatieven naar boven komen.

Bron: Projectmanagement op basis van ICB, Bert Hedeman & Roel Riepma