Gericht aan de slag
Chip en Dan Heath stellen in hun boek Switch, Veranderen als verandering moeilijk is dat de Berijder moet worden aangestuurd en gaan in op het begrip beslissingsverlamming. 'Beslissingsverlamming' is volgens Chip en Dan Heath het irrationele gedrag dat mensen, geconfronteerd met meer opties, zelfs goede, versteend raken en terugvallen op het eerste plan.
"Beslissingen behoren tot het gebied van de Berijder en omdat daarbij zorgvuldig toezicht en zelfbeheersing nodig is, leggen zij beslag op de kracht van de Berijder." Keuzes maken is vermoeiend. Beslissingsverlamming verstoort keuzes. Door het hebben van steeds meer opties, raken mensen overbelast. In dit verband citeren Dan en Chip Heath Barry Schwartz: 'Keuze bevrijdt niet langer, maar invalideert je. Men zegt zelfs dat het je tiranniseert.'
"De status-quo voelt aangenaam en stabiel omdat veel keuzes er uit gehaald zijn. Je hebt routines en je manieren om dingen aan te pakken. Het grootste deel van je dag staat de Berijder op de automatische piloot. Maar in tijden van verandering werkt de automatische piloot niet meer, opties vermenigvuldigen zich razendsnel en je automatische gewoontes worden ongemakkelijke beslissingen. Als je op dieet bent, is je dagelijkse tocht naar de Burger King uitgesloten en is er een beslissing voor in de plaats gekomen. (...) Verandering brengt nieuwe keuzes met zich mee die onzekerheid veroorzaken. Voor alle duidelijkheid: het zijn niet alleen de keuzemogelijkheden (...) die beslissingsverlamming oproepen. Onduidelijkheid doet dat ook. In tijden van verandering weet je misschien niet welke keuzes er mogelijk zijn."
"Onduidelijkheid is vermoeiend voor de Berijder omdat hij aan de teugels van de Olifant trekt in een poging hem een nieuw pad op te sturen. Maar als het pad onduidelijk is zal de Olifant erop aandringen om de standaardweg te kiezen, de bekendste weg ... Waarom? Omdat onzekerheid de Olifant nerveus maakt. (..) En daarom kan beslissingsverlamming dodelijk zijn voor veranderingen - omdat de bekendste weg altijd de status-quo is."
"Veel leiders zijn er trots op dat ze op hoog niveau richting kunnen bepalen: ik zal de visie bepalen en met niet met de details bemoeien. Het is waard dat een aansprekende visie essentieel is. Maar het is niet genoeg. Het grote idee, het afstandelijke leiderschap, zal hoogstwaarschijnlijk niet werken in een veranderingssituatie omdat het moeilijkste deel van verandering - het deel van de verlamming - precies in de details zit."
Onduidelijkheid is de vijand. Wat op weerstand lijkt is vaak een gebrek aan duidelijkheid. Vaak is er geen behoefte aan een grootste visie, maar iemand die het mooie doel bereikbaar maakt in het leven van alledag. Een succesvolle verandering vraagt altijd om een vertaling van vage doelen in concrete gedragingen. Om verandering te bewerkstelligen moet je cruciale acties voorschrijven.
"Verandering begint op het niveau van individuele beslissingen en gedragingen, maar dit is een moelijk startpunt aangezien het ook de plek is waar de frictie zit. Lamlendigheid en beslissingsverlamming zullen samenspannen om mensen de dingen op de oude manier te laten doen. Om aan te zetten tot beweging in een andere richting moet je kristalheldere instructies geven. Dat is waarom vooraf acties voorschrijven zo belangrijk is - je moet het specifieke gedrag bedenken dat je wilt zien op een moeilijk moment."
"Je kunt niet elke actie vooraf vastleggen - dat zou zoiets zijn als zeventien zetten vooruit denken bij een schaakpartij. Het zijn de cruciale acties die tellen." Schrijf de acties voor die mensen helpen om moeilijke beslissingen te maken. "Wat de Berijder zo vermoeid maakt - en de veranderingspoging in gevaar brengt - is onduidelijkheid..". Zorg dan ook voor 'beslisregels' die de onduidelijkheid elimineren en de juiste keuze aangeven.
Als de uitdagingen waarvoor je gesteld bent groot en ongrijpbaar zij, kan ook al begrijp je uitdaging goed de kennis die je hebt WMN zijn; waar maar nutteloos en verlammend werken. "Voor de Berijder schreeuwt een groot probleem om een grote oplossing. Maar als je een oplossing zoekt die net zo complex is als het probleem ... verandert er niets (De Berijder zal gewoon blijven malen en proberen er iets zinnigs van te maken). De Berijder moet losgerukt worden van het navelstaren, uit de analyse. Hij heeft een voorgeschreven actie nodig die uitlegt hoe hij moet handelen". Bij alle successen die Dan en Chip Heath hebben gezien, was er altijd sprake van een kant-en-klare aangegeven richting.
Bron: Switch, Veranderen als verandering moeilijk is, Chip Heath, Dan Heath
